Sunday, August 5, 2012

Shqiptarët e Ukrainës, dikur dhe sot

Me se shumti shqiptare, rreth 1.800 jetojne ne fshatin Karakurt, fshat ky qe eshte rreth 220 kilometra nga qyteti Odesa drejt kufirit me moldavine dhe shume afer kufirit me Rumanine.
Shqiptaret ne Ukraine jetojne ne 4 fshatra dhe sipas shenimeve mund te thuhet se ne ukraine jetojne rreth 4 mije shqiptare. Me se shumti shqiptare, rreth 1.800 jetojne ne fshatin Karakurt, fshat ky qe eshte rreth 220 kilometra nga qyteti Odesa drejt kufirit me moldavine dhe shume afer kufirit me Rumanine. Kufiri rumuno-moldav eshte me pak se 100 kilometra nga Karakurti, ku prej 2.500 banoreve rreth 70 perqind prej tyre jane shqiptare dhe te tjeret jane bullgare, gagauze, ukraince dhe disa nacionalitete tjera. Karakurti sot eshte nje fshat tipik ukrainas dhe per te vetmen gje qe e ben me te veçante nga te tjeret eshte se aty mund te degjoni se flitet edhe gjuha shqipe. Fshati ka rreth 8 mije hektare toke dhe token e fshatareve e punon nje koperative e fuqishme e cila per kete u jep banoreve te fshatit nje sasi nga kulturat bujqesore me te cilen mbillet toka bujqesore e ketij fshati. Ne kete fshat jetohet mire nga te ardhurat qe u sjell toka por edhe nga bagetite dhe shpezet qe mbajne banoret ne Karakurt. Ne kete fshat ka rreth 3.000 krere dele dhe nje numer te madh bagetish te tjera dhe ne kete menyre, ne shtepite e fshatit gjithmone tryezat jane te mbushura me bollek. Nje vend te veçante ne tryezat e ketyre banoreve ze edhe vera e mrekullueshme te cilet e bejne nga rrushi te cilin e kultivojne per rreth shtepive ne kopshtet e tyre pasiqe secila shtepi ka edhe 25 ari oborr.

Kur te pyesin a kupton gjuhen shqipe te drejtohen “A shqyptoni si ne!”. Ne kete fshat gjithashtugjalleron edhe nje jete e pasur kulturore dhe sportive. Ketu gjendet nje stadium shume i mire dhe eksizton klubi futbollistik i cili ka nje tradite te gjate dhe ne zyrat e ketij klubi shihen shume e shume medalje dhe diploma qe jane sjelle nga shume gara qe jane mbajtur jo vetem ne kete fshat por edhe me larg, neper turne dhe organizime te ndryshme sportive. Ne kete fshat eksizton edhe Shtepia e Kultures e cila ka te angazhuar 8 punetore te perhershem dhe te cilet marrin rroge nga shteti i Ukraines. Ne kuader te shtepise se kultures eshte nje muze ne te cilin mund te shihen shume eksponate te cilat pasqyrojne te kaluaren e shqiptareve ne Ukraine dhe menyren e te jetuarit ne te kaluaren. Ne shtepi te kultures gjithashtu funksionon biblioteka e cila eshte shume e vizituar nga banoret e fshatit te te gjitha moshave dhe kjo bibliteke ka nje numer shume te madh librash ne gjuhen ruse, por edhe aty ketu edhe ndonje liber ne gjuhen shqipe. Ne kuader te shtepise se kultures jane 2 salla koncertesh dhe ne keto salla per çdo dite mund te shihen anetaret e ansamblit te kengeve dhe te valleve. Ne kete ansambel luhen valle te te gjitha nacionaliteteve por me te veçante e ben kete ansambel kenget dhe vallet shqipe. Ky ansambel ka marre pjese neper shume festivale ne ukraine dhe perhere eshte kthyer me dekorata dhe medalje sepse kenget dhe vallet shqipe e bejne me te veçante dhe me shume interesant neper festivalet e kengeve dhe valleve qe mbahen neper qytetet e Ukraines.

Karakurti eshte themeluar ndermjet viteve 1805-18011 dhe viti 1811 merret si viti i themelimit te ketij fshati. Ne vitin 1861, pas shume masave represive qe kishte marre shteti i Moldavise, pasiqe kjo ane kishte rene nen sundimin e saj, nje pjese e madhe e banoreve te ketij fshati kishin kerkuar nje vend tjeter per jeten e tyre dhe kane ikur nga Karakurti drejt rajonit te Priazovies, afer qytetit Melitopol, rreth 600 kilometra nga Karakurti, dhe atje edhe sot gjenden shqiptare ne 3 fshatra te tjera. Gjate qendrimit tim ne keto fshatra ne muajin dhjetor te vitit 2009, kam patur fatin te degjoj shume histori rrenqethese nga me te vjetrit e qe u kishin treguar te paret e tyre rreth eksodit apo ikjes se tyre nga Karakurti drejt vendit ku jetojne sot. Nje nder me te vjetrit e shqiptareve me tregonte se si i kishin treguar prinderit e tij se te paret e tyre duke ikur nga Karakurti kishin bere rreth 6 muaj rruge ne kembe me nje numer delesh dhe disa bageti te tjera e vetmja gje qe kishin mundur te marrin gjate ikjes se tyre. Ne vendin ku jetojne sot kishin hapur nje grope te madhe me thellesi rreth 3 metra nen toke dhe aty kishin jetuar 2 vite e duke e pare se ne kete territor do te mund te organizonin jeten e tyre pa u penguar nga askush, kishin vendosur te ndertonin edhe shtepite e tyre.

Ne organizimin e nje vajze shqiptare qe jeton ne kryeqytetin e Ukraines, Kijev, me 28 nentor te vitit 2009, per here te pare ne Ukraine eshte organizuar Festa e Flamurit. Tanja Supur, kjo vajze familja e te ciles dikur ka jetuar ne Karakurt duke i lene te gjitha angazhimet e veta ne Kijev ku punon si dizajnere e njohur, ka bere te mundur organizimin e Dites se Flamurit, ku eshte mbajtur nje program shume i bukur me kenge dhe valle shqipe si dhe nje revy mode me kostume me motive shqiptare. Per çdo vit, ne muajin shtator, ne te dielen a pare te muajit, ne Karakurt festohet pervjetori i themelimit te ketij fshati apo Festivali siç e quajne kete dite shqiptaret e Karakurtit. Ne kete dite mbahen gara ne shume disiplina sportive si: mundje, shah, atletike, terheqje ne litar dhe shume disiplina te tjera sportive. gjithashtu jepen shfaqje nga asnambli i fshatit si dhe nga ansamblet e disa fshatrave per rreth Karakurtit . programi fillon ne mesdite ne shtepine e kultures dhe mbaron pak para mesnates me nje kanonade fishekzjarresh ./YllPress/

No comments: