Po.Pasi faktori politik shqiptar në Mal të Zi nuk kishte arritë të
siguronte një shesh publik për vëndosjen e një shtatorë të Ded Gjo
Lulit,por edhe ai shoqeror jo se jo,pasi ishin mjaftuar vetem me fjalë e
vetem fjalë. Pater Pashko Gojçaj ndryshon,ai nuk është kryekomunar,nuk
është deputet,nuk është politikan,ai është misionar i zotit i cili për
kohën,mundësinë dhe vëndin ka bâ ma të mirën e mundëshme.
Vetem flasim e zihemi si gratë e kqija. Unë fala tokë për të ndërtuar një kishë në Shqiperi.
Intervistë e Rush Dragut gjatë qëndrimit në Shqiperi për gazeten “Shqiperia Etnike”.
Gazetari:Po largoheni nga Shqiperia, si u shkuan ditët e pushimit.
R.D. Shumë mirë vetem se ishin pak dhe ato shkuan rrufeshem.Kisha dashtë të qëndroja se paku deri në fund të janarit,por puna dhe fillimi i shkollës së djemve me detyroj të kthehem
Gazetari: Ku i kaluat festat?
R.D. Natën e krishtlindjeve e kalova në Kroaci me njerzit e mi të afërm ndersa natën e viti të ri 2012 në Shkoder.
Gazetari: Çfarë veçoni nga vizita juaj e fundit në atdhe?
R.D. Jam i lumtur që arrita të kuptohem me drejtuesin e kishave katolike në Kelmënd Fra.Vladimirin për vëndin dhe planimetrinë e ndertimit të një kishe të re në Qafe të Predelecit, Kelmënd,pikrisht aty ku vit pas viti organizohen festat e “Shna Pretes”,”Shna Rrokut” dhe manifestimi folklorik ndoshta i vetem nga forma në Qarkun e Shkodres, “Logu i Bjeshkeve” një spektakel që ka brënda këngë,e lojra popullore, të gershetuara më muzike të kultivuar popullore dhe konkursin e bukurise së vajzavë të Kelmendit por jo veç kaq edhe të vajzave nga Plava,Gucia e Rugova të cilat çdo vit vijnë më shume vajza për të marrë pjesë në këtë “gare” bukurije.
Gazetari: A mund të na thuash diçka më tepër në lidhje më kishën e Qafës së Predelecit?
R.D. Po,vëndi ku organizohet “Logu i Bjeshkeve” dhe i gjithë pejsazhi ndër më të bukurit e Shqiperisë për rreth,janë pronë e familjes timë.Aty janë edhe varrezat e dy fshatrave.Pranë tyre në drejtimin nga veriu,unë para tre vitesh i pata prëmtuar Fratit Serggio Gazzea ( dua të shtoj se është një mik i mirë imi por i gjithë kelmendasve) se do të falja aq toke sa duhet për të ndertuar një kishë të bukur me një oborr funksional,pikrisht në tokën time.
Gazetari: Eshtë folë se ju keni ndërruar mëndim,pra keni tërheqë prëmtimin tuaj për të falë tokën për kishën?
R.D. Për thashethemi,jemi një popull që ndoshta nuk na e kalon kush. Asnjëhere nuk me ka shkue në mendje një gjë të tille puna flet vete.
Disa janë ngutur,të flasin kundër meje sikur unë të mos ekzistoja dhe bile edhe të rrahin gjoksin e të flasin me “kopetencë’ në emer tim.Një praktikë e tillë shpesh herë na ka marrë në qafë e punët nuk kanë shkua mirë.
Gazetari: Atehere si qëndron e verteta sipas jush?
R.D. E thashë edhe pak më parë,tokën e kisha premtuar pak vite më parë,bile më mirë për ta saktësuar me një bisedë telefonike në mes meje dhe Pater Serggios,i cili në atë kohe sherbente në Kelmënd,ai ishte me pushime në Itali dhe unë në Shtetet e Bashkuar të Amerikës ku jetoj me familje.
Ai me tha se si mund të bënim një marrveshje për ti shitur pak tokë Dioqezes Katolike për të ndertuar një kishë në Predelec? I thashë me lejo të mëndohem. Pasi bisedova me njerzit e mije të familjes ramë dakort që 500 metra kateror ( gjysem dylymi) toke tja falnim kishes për të ndertuar kishën,plus që edhe 500 metra kateror të tjera para 10 vitesh ja kishim falë për varrezat e dy katundeve për të rritë siperfaqen e tyre.
Gazetari: Po, por në verën e vitit që sapo lamë pas,kur kardinali përuroj gurin themeltar të kishes u tha së ju,nuk do të lëjonit të ndertohej kisha.Pra nuk do t’ja falni tokën që kishit prëmtuar?
R.D. Njerzit janë të lejuar të flasin, pasi ketë të mirë (por edhe shumë e shumë të tjera) ua ka dhënë demokracia.E verteta është se une kam biseduar me Fra.Vladimirin (kuptohet nepermjet telefonit) dhe e kam sqaruar se jam dakort dhe në një moment sa më të volitëshem timin do të jemë në Shqiperi për të diskutuar hollësite e marrveshjes (pra çeshtje teknike) dhe pse jo dhe për ta konkretizuar në terren. Ai,gjithëmonë ka qënë dakort dhe ashtu ka ngele.
Edhe një gjë, fondet nuk kanë qënë të gjitha (edhe nuk janë) për të filluar punë.
Gazetari: U takuat me misionarin katolik në Kelmënd?
R.D. Po, në kishën e Tamarës,pas krishtlindjeve 2011,së bashku me djalin e axhes timin,në zyrën e tij biseduam hollësite dhe planimetrinë e ndertimit dhe të dyja palet rame dakort që të filloj sa me parë ndertimi i saj. Gjithashtu u diskutua edhe mundesia e nje vizite te Fratit Vladimir në Shtetet e bashkuar për të lypë fonde që kisha të ndertohet sa më parë.
Gazetari: A nuk është e mundur që edhe pa ardhe frati në Amerikë të grumbullohen ato fonde?
R.D. Është plotësisht e mujtun,por xhelozija që zotron tek malcoret se kush e kush me kënë i pari e kush më kënë me ju përmendë emni ban që shpesh herë nisma të tilla të deshtojnë.Kjo ka treguar me nismen e rrethimit të varrezave në Predelec,që vetëm për kapadilleqe të njerit ose të tjetrit ,duke qënë edhe investitori i gatëshëm, të mos thuren deri tash,një turp se në çfarë gjëndje janë e si i patën rrethuar,si vathë dhishë,para tre kater vitesh.
Gazetari : Unë ju falenderoj për bamirësinë që keni bërë dhe vazhdoni të punoni për të realizuar projekte të tjera edhe më ambicioze.
R.D. Sigurisht që po.Tash e ndjej vetën deri diku i çliruar nga ajo mjegull që njërez me dashje apo si “të verbër” që bëhën nga njehere kanë hape lloj lloj thashethemesh ndaj nesh.
Gazetari: A mund të ndërroj pak temën e bisedës?
R.D. Sigurisht që po.
Gazetari : Ju ishit në Tuz dhe takuat Pater Pashko Gojçaj,biseduat edhe për monumentin e Ded Gjo Lulit dhe për vëndosjen e monumentin e Tij në atë shesh ?
R.D. Pater Pashko Gojçaj na rezervoj një pritje të shkelqyer.Përveçse biseduam për monumentin ai na shoqëroj në të gjitha mjediset kishtare e mbi të gjitha më bëri përshtypje një biblioteke e madhe me një fond të vjeter librash në gjuhën shqipe por edhe në gjuhë të tjera që bëhët fjalë për shqipen e Shqiperinë.
Gazetari : Biseduat rreth kontestimit te punës se bërë për vëndosjen e përmendores dhe më mirë për sheshin dhe flamujt që janë në atë shesh?
R.D. Dëgjo, kurë unë se bashku me komisionit ( në atë kohë isha Kryetar i Komunës Kelmënd) vëndosem Përmëndoren e Prek Calit në një nga kryqëzimet kryesore të qytetit Shkoder,shumë nga bashkekelmëndasit e mijë janë munduar më të gjitha mënyrat për të pënguar vëndosjen e saj në Shkoder.
Kishte “mëndje të ndrituna” që kërkojshin për ta vëndosë në Bjeshket e Kuqe ,nja 5-6 ore nëpër pyje larg qëndrës se Vermoshit.Vertetë, sipasojë e perpjekje të kelmëndasve e të Prekës janë sotë ato pyje një “thesarë” i çmuar i Shqiperisë por të vëndosej përmendorja atje që një hërë në pesë vite i kalon rruga një udhetari ishtë diçka që nuk “kapërdihej”.
Bile patën thânë se duke e vëndosë përmëndoren në Shkoder,pikrisht,aty ku diktatura e Enver Hoxhes e kishte pushkatuar,thanë se po e pushkatoni për here të dytë.
Gazetari: Po ama ndryshon diçka ketu.Prek Cali është vëndosë në një nga qytetet më të rëndësishme shqiptare,ku dashje pa dashje historia e tij dhe luftetarve kelmëndas kujdohet nga çdo qytetar i Shkodres pse jo çdo ditë,ndërsa Ded Gjo Luli nuk e ka një shesh të tillë
R.D. Më vjen mirë kurë shkoj në Shkoder e njerzia e atjeshme thonë: Ku po takohemi ? Te sheshi Prek Cali.Nuk është pak kjo për një figurë që për 50 vjet rresht është qitë vetëm baltë mbi të biles edhe nga hartat e shkolles në kohën e diktatures ka qënë hjekë emni Malësia e Kelmëndit sikurë shkruhej për bashkmotrat e saj,Kastrat e Shkrel.
Në këtë rast,nuk mund të bëhët analogji,pasi edhe ne kemi pase veshtersi në gjetjen e atij sheshi,jemi sorallatur më shumë se një vit nëpër të gjitha instancat e shtetit,ndërsa puna e Pater Pashko Gojçaj ndryshon,ai nuk është kryekomunar,nuk është deputet,nuk është politikan,ai është misionar i zotit i cili për kohën,mundësinë dhe vëndin ka bâ ma të mirën e mundëshme.
Gazetari: Ded Gjo Luli është vëndosë në një shesh,pavarsisht se qëndrorë ,por ama është shesh i kishës kurse Prëkë Cali është në një qytet e aq më tepër në Shkoder ku është nderë për ta pasë monomentin çdo figurë kombetare?
Pjesa e parë e bisedës..klik..
R.D. Dedvukajt janë një fis i nderuem jo vetëm në Hot por në të gjithë malësinë. Si fis që ka nxjerrë burra me emer e ndër ta edhe Ded Gjo Lulin kanë kontribua financiarisht në ndertimin e veprës monumentale,ketë e tregon edhe një fletpalosje që ishtë e afishuar në oborrin e kishë së Tuzit,ku spikantin emrat e Dedvukajve me shuma të konsiderueshme dollaresh.
Gazetari : Jeni në dieni të nje shkrimi kunder Pater Pashko Gojçaj,i cili ka qarkulluar në internet për disa kohë.
R.D. Ndër të paret që e kam lexuar atë shkrim ndoshta jam unë dhe kam qënë taksativisht i prerë që të mos publikohet.Ma merr mëndja se ka qënë nxitim dhe mosnjohje e mirë e situatës nga ata që kane ideuar shkrimin. Mua dhe miqtë me të cilet isha në famullinë e Tuzit,Pater Pashku na priti si shqiptar i mirë dhe si burre Hoti.Kam vrejtë me shumë vëmëndje deri edhe në detaje,në zyrë,në korridore,në biblioteke por pashë kudo veç shqiptarizem e pikrisht për ketë e quaj edhe tash atë leter ngutje të autorve . Unë i kam respektuar dhe i respektoj ata,pasi di edhe për vuajtjet e tyre në burgjet malazeze por fajtori është diku gjetke jo tek ai që madherisht ka ideuar dhe zbatuar me rastin e 100 vjetorit të Kryengritjes së Malësisë Madhe një monumënt për trimin Ded Gjo Luli,familja e të cilit ka derdhë gjak për flamurë e liri kombetare.
Gazetari : Faleminderit,për biseden dhe videointervistën me Pater Pashko Gojçaj ?
R.D. Faleminderit Pater Pashkut dhe Ju.
Vetem flasim e zihemi si gratë e kqija. Unë fala tokë për të ndërtuar një kishë në Shqiperi.
Intervistë e Rush Dragut gjatë qëndrimit në Shqiperi për gazeten “Shqiperia Etnike”.
Gazetari:Po largoheni nga Shqiperia, si u shkuan ditët e pushimit.
R.D. Shumë mirë vetem se ishin pak dhe ato shkuan rrufeshem.Kisha dashtë të qëndroja se paku deri në fund të janarit,por puna dhe fillimi i shkollës së djemve me detyroj të kthehem
Gazetari: Ku i kaluat festat?
R.D. Natën e krishtlindjeve e kalova në Kroaci me njerzit e mi të afërm ndersa natën e viti të ri 2012 në Shkoder.
Gazetari: Çfarë veçoni nga vizita juaj e fundit në atdhe?
R.D. Jam i lumtur që arrita të kuptohem me drejtuesin e kishave katolike në Kelmënd Fra.Vladimirin për vëndin dhe planimetrinë e ndertimit të një kishe të re në Qafe të Predelecit, Kelmënd,pikrisht aty ku vit pas viti organizohen festat e “Shna Pretes”,”Shna Rrokut” dhe manifestimi folklorik ndoshta i vetem nga forma në Qarkun e Shkodres, “Logu i Bjeshkeve” një spektakel që ka brënda këngë,e lojra popullore, të gershetuara më muzike të kultivuar popullore dhe konkursin e bukurise së vajzavë të Kelmendit por jo veç kaq edhe të vajzave nga Plava,Gucia e Rugova të cilat çdo vit vijnë më shume vajza për të marrë pjesë në këtë “gare” bukurije.
Gazetari: A mund të na thuash diçka më tepër në lidhje më kishën e Qafës së Predelecit?
R.D. Po,vëndi ku organizohet “Logu i Bjeshkeve” dhe i gjithë pejsazhi ndër më të bukurit e Shqiperisë për rreth,janë pronë e familjes timë.Aty janë edhe varrezat e dy fshatrave.Pranë tyre në drejtimin nga veriu,unë para tre vitesh i pata prëmtuar Fratit Serggio Gazzea ( dua të shtoj se është një mik i mirë imi por i gjithë kelmendasve) se do të falja aq toke sa duhet për të ndertuar një kishë të bukur me një oborr funksional,pikrisht në tokën time.
Gazetari: Eshtë folë se ju keni ndërruar mëndim,pra keni tërheqë prëmtimin tuaj për të falë tokën për kishën?
R.D. Për thashethemi,jemi një popull që ndoshta nuk na e kalon kush. Asnjëhere nuk me ka shkue në mendje një gjë të tille puna flet vete.
Disa janë ngutur,të flasin kundër meje sikur unë të mos ekzistoja dhe bile edhe të rrahin gjoksin e të flasin me “kopetencë’ në emer tim.Një praktikë e tillë shpesh herë na ka marrë në qafë e punët nuk kanë shkua mirë.
Gazetari: Atehere si qëndron e verteta sipas jush?
R.D. E thashë edhe pak më parë,tokën e kisha premtuar pak vite më parë,bile më mirë për ta saktësuar me një bisedë telefonike në mes meje dhe Pater Serggios,i cili në atë kohe sherbente në Kelmënd,ai ishte me pushime në Itali dhe unë në Shtetet e Bashkuar të Amerikës ku jetoj me familje.
Ai me tha se si mund të bënim një marrveshje për ti shitur pak tokë Dioqezes Katolike për të ndertuar një kishë në Predelec? I thashë me lejo të mëndohem. Pasi bisedova me njerzit e mije të familjes ramë dakort që 500 metra kateror ( gjysem dylymi) toke tja falnim kishes për të ndertuar kishën,plus që edhe 500 metra kateror të tjera para 10 vitesh ja kishim falë për varrezat e dy katundeve për të rritë siperfaqen e tyre.
Gazetari: Po, por në verën e vitit që sapo lamë pas,kur kardinali përuroj gurin themeltar të kishes u tha së ju,nuk do të lëjonit të ndertohej kisha.Pra nuk do t’ja falni tokën që kishit prëmtuar?
R.D. Njerzit janë të lejuar të flasin, pasi ketë të mirë (por edhe shumë e shumë të tjera) ua ka dhënë demokracia.E verteta është se une kam biseduar me Fra.Vladimirin (kuptohet nepermjet telefonit) dhe e kam sqaruar se jam dakort dhe në një moment sa më të volitëshem timin do të jemë në Shqiperi për të diskutuar hollësite e marrveshjes (pra çeshtje teknike) dhe pse jo dhe për ta konkretizuar në terren. Ai,gjithëmonë ka qënë dakort dhe ashtu ka ngele.
Edhe një gjë, fondet nuk kanë qënë të gjitha (edhe nuk janë) për të filluar punë.
Gazetari: U takuat me misionarin katolik në Kelmënd?
R.D. Po, në kishën e Tamarës,pas krishtlindjeve 2011,së bashku me djalin e axhes timin,në zyrën e tij biseduam hollësite dhe planimetrinë e ndertimit dhe të dyja palet rame dakort që të filloj sa me parë ndertimi i saj. Gjithashtu u diskutua edhe mundesia e nje vizite te Fratit Vladimir në Shtetet e bashkuar për të lypë fonde që kisha të ndertohet sa më parë.
Gazetari: A nuk është e mundur që edhe pa ardhe frati në Amerikë të grumbullohen ato fonde?
R.D. Është plotësisht e mujtun,por xhelozija që zotron tek malcoret se kush e kush me kënë i pari e kush më kënë me ju përmendë emni ban që shpesh herë nisma të tilla të deshtojnë.Kjo ka treguar me nismen e rrethimit të varrezave në Predelec,që vetëm për kapadilleqe të njerit ose të tjetrit ,duke qënë edhe investitori i gatëshëm, të mos thuren deri tash,një turp se në çfarë gjëndje janë e si i patën rrethuar,si vathë dhishë,para tre kater vitesh.
Gazetari : Unë ju falenderoj për bamirësinë që keni bërë dhe vazhdoni të punoni për të realizuar projekte të tjera edhe më ambicioze.
R.D. Sigurisht që po.Tash e ndjej vetën deri diku i çliruar nga ajo mjegull që njërez me dashje apo si “të verbër” që bëhën nga njehere kanë hape lloj lloj thashethemesh ndaj nesh.
Gazetari: A mund të ndërroj pak temën e bisedës?
R.D. Sigurisht që po.
Gazetari : Ju ishit në Tuz dhe takuat Pater Pashko Gojçaj,biseduat edhe për monumentin e Ded Gjo Lulit dhe për vëndosjen e monumentin e Tij në atë shesh ?
R.D. Pater Pashko Gojçaj na rezervoj një pritje të shkelqyer.Përveçse biseduam për monumentin ai na shoqëroj në të gjitha mjediset kishtare e mbi të gjitha më bëri përshtypje një biblioteke e madhe me një fond të vjeter librash në gjuhën shqipe por edhe në gjuhë të tjera që bëhët fjalë për shqipen e Shqiperinë.
Gazetari : Biseduat rreth kontestimit te punës se bërë për vëndosjen e përmendores dhe më mirë për sheshin dhe flamujt që janë në atë shesh?
R.D. Dëgjo, kurë unë se bashku me komisionit ( në atë kohë isha Kryetar i Komunës Kelmënd) vëndosem Përmëndoren e Prek Calit në një nga kryqëzimet kryesore të qytetit Shkoder,shumë nga bashkekelmëndasit e mijë janë munduar më të gjitha mënyrat për të pënguar vëndosjen e saj në Shkoder.
Kishte “mëndje të ndrituna” që kërkojshin për ta vëndosë në Bjeshket e Kuqe ,nja 5-6 ore nëpër pyje larg qëndrës se Vermoshit.Vertetë, sipasojë e perpjekje të kelmëndasve e të Prekës janë sotë ato pyje një “thesarë” i çmuar i Shqiperisë por të vëndosej përmendorja atje që një hërë në pesë vite i kalon rruga një udhetari ishtë diçka që nuk “kapërdihej”.
Bile patën thânë se duke e vëndosë përmëndoren në Shkoder,pikrisht,aty ku diktatura e Enver Hoxhes e kishte pushkatuar,thanë se po e pushkatoni për here të dytë.
Gazetari: Po ama ndryshon diçka ketu.Prek Cali është vëndosë në një nga qytetet më të rëndësishme shqiptare,ku dashje pa dashje historia e tij dhe luftetarve kelmëndas kujdohet nga çdo qytetar i Shkodres pse jo çdo ditë,ndërsa Ded Gjo Luli nuk e ka një shesh të tillë
R.D. Më vjen mirë kurë shkoj në Shkoder e njerzia e atjeshme thonë: Ku po takohemi ? Te sheshi Prek Cali.Nuk është pak kjo për një figurë që për 50 vjet rresht është qitë vetëm baltë mbi të biles edhe nga hartat e shkolles në kohën e diktatures ka qënë hjekë emni Malësia e Kelmëndit sikurë shkruhej për bashkmotrat e saj,Kastrat e Shkrel.
Në këtë rast,nuk mund të bëhët analogji,pasi edhe ne kemi pase veshtersi në gjetjen e atij sheshi,jemi sorallatur më shumë se një vit nëpër të gjitha instancat e shtetit,ndërsa puna e Pater Pashko Gojçaj ndryshon,ai nuk është kryekomunar,nuk është deputet,nuk është politikan,ai është misionar i zotit i cili për kohën,mundësinë dhe vëndin ka bâ ma të mirën e mundëshme.
Gazetari: Ded Gjo Luli është vëndosë në një shesh,pavarsisht se qëndrorë ,por ama është shesh i kishës kurse Prëkë Cali është në një qytet e aq më tepër në Shkoder ku është nderë për ta pasë monomentin çdo figurë kombetare?
Pjesa e parë e bisedës..klik..
R.D. Edhe kryengritja e
Malësisë së Madhe të vitit 1911 e ka një kompozim monometal,biles në
një nga akset kryesore të rrugës që lidhe Shqiperinë me Evropen, atë
Shkodër Hani i Hotit,pavarsisht së tash 20 vjet ajo ka mbetë në gjëndjë
për të deshiruar,por ama monomenti është aq sa i Shpalljes së Pavarsisë
në Vlorë (po deshe fotografinë që ta botosh e kam e mund ta publikosh ku
të duash). Për Ded Gjo Lulin nuk mund të mbaj përgjegjësi një prift
katolik se pse nuk i është gjetë një shesh publik,jashtë oborrit të
kishës,pasi e thashe edhe më parë ai nuk është pushtetarë.
Gazetari: Por nga fisi i Ded Gjo Lulit e kanë kundërshtuar pikrisht vëndosjen e monomentit në atë vëndR.D. Dedvukajt janë një fis i nderuem jo vetëm në Hot por në të gjithë malësinë. Si fis që ka nxjerrë burra me emer e ndër ta edhe Ded Gjo Lulin kanë kontribua financiarisht në ndertimin e veprës monumentale,ketë e tregon edhe një fletpalosje që ishtë e afishuar në oborrin e kishë së Tuzit,ku spikantin emrat e Dedvukajve me shuma të konsiderueshme dollaresh.
Gazetari : Jeni në dieni të nje shkrimi kunder Pater Pashko Gojçaj,i cili ka qarkulluar në internet për disa kohë.
R.D. Ndër të paret që e kam lexuar atë shkrim ndoshta jam unë dhe kam qënë taksativisht i prerë që të mos publikohet.Ma merr mëndja se ka qënë nxitim dhe mosnjohje e mirë e situatës nga ata që kane ideuar shkrimin. Mua dhe miqtë me të cilet isha në famullinë e Tuzit,Pater Pashku na priti si shqiptar i mirë dhe si burre Hoti.Kam vrejtë me shumë vëmëndje deri edhe në detaje,në zyrë,në korridore,në biblioteke por pashë kudo veç shqiptarizem e pikrisht për ketë e quaj edhe tash atë leter ngutje të autorve . Unë i kam respektuar dhe i respektoj ata,pasi di edhe për vuajtjet e tyre në burgjet malazeze por fajtori është diku gjetke jo tek ai që madherisht ka ideuar dhe zbatuar me rastin e 100 vjetorit të Kryengritjes së Malësisë Madhe një monumënt për trimin Ded Gjo Luli,familja e të cilit ka derdhë gjak për flamurë e liri kombetare.
Gazetari : Faleminderit,për biseden dhe videointervistën me Pater Pashko Gojçaj ?
R.D. Faleminderit Pater Pashkut dhe Ju.