Friday, June 1, 2012

Basha ofron zgjidhje për vazhdimin e ndeshjeve ndërkombëtare në “Qemal Stafa”. Punimet për parkimin nëntokësor në sheshin “Italia” nuk do të pengojnë zhvillimin e ndeshjeve ndërkombëtare në stadiumin kombëtar “Qemal Stafa”. Kryetari i Bashkisë së Tiranës, Lulzim Basha, zhvilloi një takim me përfaqësuesin e Komitetit të Sigurisë dhe Stadiumeve në UEFA, Zhan Fransua Kruke, presidentin e Federatës Shqiptare të Futbollit, Armand Duka dhe përfaqësues të Policisë së Shtetit, ku është ofruar zgjidhja për vazhdimin e ndeshjeve në stadiumin kombëtar në parametrat dhe standardet e vendosura nga UEFA. Sipas njoftimit për shtyp të bërë dje nga bashkia pas takimit mes palëve, zgjidhja e ofruar është mirëpritur nga i dërguari i UEFA-s. Deri tani ishin bërë plane që ndeshja të luhej në Shkodër ose edhe jashtë Shqipërisë, sepse pas fillimit të punimeve para stadiumit për parkingun privat, FIFA njoftoi se kështu nuk përmbushen as kriteret më minimale.
Duka Kreu i Federatës Shqiptare të Futbollit, Armand Duka, ka pohuar pas takimit të djeshëm se bisedimet kanë qenë të frytshme dhe se ka një frymë bashkëpunimi nga ana e kryebashkiakut Basha për një zgjidhje sa më të mirë. Duka ka pranuar se me shumë mundësi që dy ndeshjet e para në fushën tonë kundër Qipros (7 shtator) dhe kundër Islandës (12 tetor), kuqezinjtë të mund t’i luajnë në Tiranë. “Patëm një takim me kryetarin Basha dhe ku u pa qartë vullneti i tij për bashkëpunim. Ne i paraqitëm atij dy opsione për të ndërtuar një shesh-parkim provizor, kusht i vënë nga FIFA. Basha pranoi se do të ndihmonte për të realizuar një nga mundësitë dhe mendojmë se edhe FIFA do të na lejojë që t’i zhvillojmë këtu dy ndeshjet e para si pritës”, tha kreu i federatës. Ai la të hapur mundësitë që ndeshjes e mëpasshme të luhen në stadiume të tjera, si Shkodra apo Korça. Kjo pasi pritet të nisë ndërtimi i stadiumit të ri, pikërisht në hapësirën e impiantit “Qemal Stafa”.
Fusha e keqe
Nëse është gjetur një zgjidhje për stadiumin ku shumëkush i kënaqet faktit që Kombëtarja do të ketë mundësi të luajë në kryeqytet, një problem më vete mbetet fusha e “Qemal Stafa”-s. Tapeti i gjelbër është katandisur si mos më keq pas një sezoni të ngjeshur me ndeshje dhe me reshje të dendura shiu. Terreni është tejet i vështirë dhe kjo mund ta penalizojë edhe skuadrën tonë përfaqësuese.
Krizë te Janina, shpëton Lila me Vilën
Krizë te Janina, shpëton Lila me Vilën Kriza greke përfshin klubin e Janinës, ku aktivizohen dy futbollistët e Kombëtares shqiptare, Andi Lila dhe Emiljano Vila. E përditshmja greke “Sport Day” raportonte dje se drejtuesit e klubit kanë vendosur të përgjysmojnë buxhetin për sezonin e ri, si dhe të ulin rrogat e titullarëve. Në këtë situatë jo të mirë kanë shpëtuar Lila me Vilën, të cilët vlerësohen si lojtarë shumë të rëndësishëm për skuadrën dhe kësisoj nuk do të preken nga masat e klubit. Këtë e konfirmojnë edhe gazetat sportive helene. “Plani i presidentit Jorgo Hristovasilis është që të ndërtojë skuadrën e re, duke u bazuar te 13 lojtarët që janë nën kontratë edhe për sezonin e ardhshëm. Buxheti i klubit nuk do t’i kalojë 1 milion e 500 mijë eurot. Hristovasili ka menduar të ulë shpenzimet dhe të ruajë grupin, por me ndryshimin se disa prej titullarëve nuk do të kenë të njëjtat paga. Nuk dihet nëse lojtarë si Pacacoglu, Fegrus etj., do të pranojnë kushtet e reja të klubit”,- thuhej ndër të tjera në shkrimin për klubin e Janinës. Ndërsa vlen të përmendet se Lila me Vilën kanë nënshkruar kontrata 3-vjeçare. Sezoni 2011-2012 ishte i pari për dy lojtarët me klubin e Janinës. Gjatë fazës së parë ka shpërthyer Lila, ndërsa në fazën e dytë shkëlqeu Vila, duke shënuar gola të rëndësishëm për skuadrën. Janina e mbylli sezonin në vendin e 8-të me 38 pikë, duke mos rrezikuar mbijetesën. Pas përfundimit të kampionatit, drejtuesit e klubit nuk mundën të rinovonin kontratën me trajnerin Agjelo Anastasiadhis. Tashmë Janina është pa trajner, por edhe me shumë probleme financiare. Gjatë sezonit të kaluar ka pasur raste kur pagat e lojtarëve janë vonuar. Madje kjo është publikuar edhe në mediat helene. Gjithsesi, Vila dhe Lila janë të kënaqur me aventurën te Janina, të cilën e shikojnë si trampolinë për të kaluar drejt një klubi më të madh. Mësohet se ofertat nga skuadra e tjera të Superligës helene nuk kanë munguar për dy lojtarët kuqezinj. Së fundmi për Lilën është interesuar edhe një klub austriak, por largimi nuk varet nga lojtari, pasi është nën kontratë edhe për dy vite.
Muzaka-Osmani
Gjergji Muzaka dhe Tefik Osmani mund të kalojnë te PAS Janina gjatë merkatos së verës. I pari është përfolur për një transferim të mundshëm te skuadra greke që në verën e sezonit të kaluar, mirëpo përfundimisht ata që shkuan te Janina ishin Lila dhe Vila. Drejtuesit e Janinës, duke parë paraqitjen e mirë të tyre, i kanë hedhur edhe më shumë sytë nga kampionati shqiptar. Lojtarë si Veliu, Vajushi dhe Cikalleshi kanë qenë në fokusin e Janinës.
Stadiumi i finales së Botërorit 1958 i falet Kosovës
Stadiumi ku u bë i njohur në arenën ndërkombëtare legjenda e futbollit Pele, do t’i dhurohet Kosovës. Stadiumi “Rasunda”, që gjendet në Solna të Suedisë, do t’i bëhet dhuratë Federatës së Futbollit të Kosovës nga Federata e Futbollit të Suedisë. Në të vërtetë, stadiumi ku u zhvillua finalja e kampionatit botëror të vitit 1958 do të prishet në fund të këtij viti, ndërsa të gjitha pajisjet e tij që mund të çmontohen e të shfrytëzohen prapë, do të vijnë në Kosovë. Kjo është bërë e ditur të enjten në një konferencë për shtyp të trajnerit të Kosovës në futboll, Albert Bunjaki, dhe drejtuesve të FFK-së. Stadiumi ku u luajt finalja e Botërorit të vitit 1958 “Rasunda”, ndërmjet Suedisë dhe Brazilit, do të rrënohet në periudhën 10 nëntor-10 dhjetor të këtij viti. Atë finale e fitoi Brazili me rezultatin 5-2. Pele, asokohe 17-vjeçar, në këtë Botëror u bë i njohur në tërë botën. Në finale shënoi dy gola. Stadiumi i përfaqësueses së Suedisë dhe klubit AIK do të rrënohet për t’u zëvendësuar me stadiumin e ri, “Friends Arena – Svedbank”, që është duke u ndërtuar po ashtu në Solna të Stokholmit. “Komplet stadiumi ‘Rasunda’ do t’i bëhet dhuratë Federatës së Futbollit të Kosovës. Vlera financiare e kësaj dhurate është shumë e madhe. Dhurata përmban 37 mijë ulëset e stadiumit, shumë cilësore, pastaj sistemi i ndriçimit me standarde të FIFA-s, sistemi i dëgjimit, rrethojat speciale të aluminit për siguri, katër porta lëvizëse, 30 metra tunel lëvizës, ulëset VIP, 12 kioska për shitje të biletave, salla e konferencave e tetë dhomave të zhveshjes”, ka thënë trajneri Bunjaki. Sipas tij, vendimi për rrënim të stadiumit u mor që në vitin 2006. Ai thotë se dhurata është rrjedhojë e marrëdhënieve të mira që ka FFK-ja me Federatën e Futbollit të Suedisë. Sipas Bunjakit, transportin e pajisjeve për në Kosovë duhet ta bëjë FFK-ja. Më 15 gusht në këtë stadium do të zhvillohet ndeshja miqësore mes Suedisë e Brazilit, në të cilën prezent do të jetë edhe një delegacion i FFK-së. Ndërsa ndeshja e fundit në “Rasunda” do të zhvillohet më 6 nëntor, mes AIKut e Malmos. Nënkryetari i FFK-së, Agim Ademi, ka thënë se Federata ende nuk ka vendosur se në cilin stadium do t’i dërgojë pajisjet. Sipas tij, transportimi i pajisjeve nga Suedia nuk do të jetë problem. Përzgjedhësi Bunjaki në konferencë ka folur edhe për vendimin e FIFA-s, që Kosovës t’ia lejojë miqësoret. Sipas tij, loja e ardhshme nuk do të jetë e para për Kosovën, por e pesta. Bunjaki theksoi se ndeshjet miqësore do t’i shërbejnë përfaqësueses që të përgatitet për eliminatoret e kampionatit evropian. Ai ka kërkuar që të shmanget puna spontane dhe që kundërshtarët për përfaqësuese të dihen një vit më herët. Në konferencë është bërë e ditur se për miqësoren e parë të Kosovës, pas vendimit të FIFA-s, duhet të pritet edhe disa muaj. “Datat e lira për ndeshje miqësore janë 15 gushti dhe 14 nëntori. 15 gushti është shumë afër dhe delegacioni i FFK-së do të qëndrojë në Suedi. Vetëm për këto data unë mund të nxjerr lojtarët nga klubet e tyre. Ndeshje mund të luhen edhe në data të tjera, por në ato raste nuk do të bëhej fjalë për përfaqësuese, por vetëm për seleksionime”, ka shtuar Bunjaku.

Komuniste dhe pornostar, synon qeverinë franceze

Një pornostar në qeverinë franceze. Céline Bara, 33-vjeçarja ish-aktore e filmave me drita të kuqe do të kandidojë në zgjedhjet e ardhshme legjislative nën siglën e partisë MAL (Lëvizja Antiteiste e Libertine), nënkryetare e të cilës është.

Komuniste dhe ateiste      
Bara do të prezantojë kandidaturën e saj në zgjedhjet e 16 dhe 17 qershorit. Ish-ylli i pornos me bindje komuniste staliniste premton që nëse zgjidhet do të luftojë fort për të drejtat individuale, të drejtat e komunitetit gei, kundër racizmit dhe homofobisë. Ajo ka theksuar se në planet e saj është edhe mbyllja e të gjitha vendeve të kultit, duke u shprehur kështu kundër çdo forme besimi. Pika e fundit e programit të saj është ajo e organizimit nëpër shkolla të kurseve të seksualitetit.

Skandalet
Kandidatja për në qeverinë e Parisit vjen nga bota e filmave porno. Ajo është aktorja kryesore e mbi 180 filmave hard. Ajo ka vuajtur një dënim prej 18 muajsh burg, pasi ka sulmuar një regjisor të filmave pornografikë së bashku me të shoqin, i cili për më tepër është edhe kushëriri i saj.
Bara e ka kërkuar anëtarësimin në partinë për të cilën kandidon, por fillimisht është refuzuar. Kjo e ka nxitur të themelojë lëvizjen e vet, duke nisur më pas një fushatë të vërtetë në rrjetet sociale, nëpërmjet të cilave denonconte censurën e kësaj partie ndaj saj. Ky ka rezultuar një hap i zgjuar, pasi ajo është anëtarësuar në partinë disa orë pas ankesave në Facebook.

Deklaratat
“Nëse do të zgjidhem, prioriteti im do të jetë shtimi i numrit të mjeteve të transportit, mjekëve dhe shërbimeve sociale në zonën ku kandidoj”, ka thënë Bara.
Ndërsa në lidhje me të kaluarën e saj, duke iu referuar periudhës së burgut, ajo është shprehur: Kam qenë në burg, e kam paguar gjobën time. Është e vërtetë që ajo që kam bërë ka qenë e rëndë, por nuk është aq e rëndë sa ajo që bëjnë politikanët tanë”.  / G. N.

Nanoja i pashmangshëm

Alfred Lela
Para nja një muaji, gjatë takimit për një intervistë për MAPO-n, Fatos Nano, kandidati që e loboi më fort se kushdo ofertën e tij presidenciale, përshkohej jo vetëm nga brerja për të qenë konsensual, por edhe nga shqetësimi ‘i të paturit të një shansi në këtë garë’, që ai e dinte se do të ishte dërrmuese. Asokohe, ‘shansi’ i tij prehej te një mbështetje e hapur e ambasadorit amerikan, gjë që u reflektua edhe në titullin e kopertinës së revistës MAPO “Fatos Nano, kandidati amerikan”.
Tani shanset e Fatos Nanos shtrihen te lëvizja politike e radhës e Edi Ramës, kryetarit të Partisë Socialiste. Ironikisht Nano mund të fitojë si rrjedhojë e një lëvizjeje, dredhinë dhe dandyizmin e së cilës mund t’i mishëronte vetëm ai. Në një kohë kur Edi Rama e ka nxjerrë veten dhe partinë e tij jashtë lojës presidenciale, i vetmi As që i jep një mëngë dhe një dorë tjetër letrash është kandidimi i Fatos Nanos në emër të Partisë Socialiste.
Me futjen e Nanos në listën e ngushtë, që do të ngushtohet edhe më, të kandidatëve për president, Rama zhbalancon një skemë që nxjerr fitues Berishën, legjitimon Metën dhe e bën LSI-në parti të Integrimit. Emri i Fatos Nanos jo vetëm rihap lojën, por edhe dobëson unitetin e formuar në kampin mazhoritar rreth emrit të Xhezair Zaganjorit. Shpëtim Idrizi e ka shpallur me kohë mbështetjen e tij të pa kushte për kandidaturën e liderit historik të së majtës. Nanos i mbetet të fitojë edhe votën tjetër të PDIU, gjë jo fort e vështirë, dhe të ulet me Metën për t’ia rishpalosur platformën e tij presidenciale.
Po si ‘erdhi’ Rama te ‘Alternativa Nano’, të cilën ai e ka mbajtur të shtypur, si më të fundmen e ‘festave’ në kalendarin e tij politik? Pas një radhe përllogaritjesh, të cilat nuk merrnin parasysh gjenuinitetin dhe as elasticitetin e kundërshtarit. Edi Rama e ka ndërtuar fushën e lojës politike brenda një halucinacioni artistik ku dominon guernika flakëruese dhe përjashtuese e së kuqes së tij. Vertikalisht e horizontalisht ai vazhdon të ndërtojë një skenë politike imagjinare, ku kundërshtarët dhe fuqia e tyre zerohen me lehtësinë e një barcalete shkëmbyer me njerëz të thjeshtë nëpër megaturin ‘Dialog me Shqipërinë’. Ata që e këshillojnë, mendojnë gjithë ditën se ai nuk mund ta mposhtë Berishën, e megjithatë recetat ia japin triumfaliste. Ata që e ndjekin e imitojnë nëpër studio, lëvizje e diksion bashkë, a thua se përsëritja e kryetarit është akt politik, e jo individualiteti. PS e ka transferuar fërgëllimin e brendshëm të kohës së Nanos te një tur cigan çunakësh e çupëlinash që i bien Shqipërisë kryq e tërthor duke i bërë reFresh ‘amerikanizmit’ të Erion Veliajt.
Sa më sipër, është vetëm garnitura e një amatorizmi që kulmoi me editorialin e para pak ditëve ku shefi i socialistëve bënte thirrje rilindase me ‘o vdekje, o liri!’ Duke u rënë daulleve të luftës në një kohë kur kërkohej pikërisht e kundërta, sa nga faktori ndërkombëtar, aq edhe nga partneri potencial Ilir Meta, Rama kreu një harakiri politik të pashoq. Edhe nëse në war room-in e PS, ai megjithë shtatmadhorinë po kalkulonin luftën, në publik duhet të derdheshin me pëllumba e degë ulliri si ushtarët më të përunjur të paqes.
Edi Ramës i duhet Fatos Nano. Është një kryqëzim interesash që më shumë se ‘kthim nderi’ do të ishte ‘kthim në lojë’. Nuk është rrëzimi i Berishës, as zgjedhjet e parakohshme, heqja e imunitetit dhe as reforma parlamentare, emergjenca politike e Edi Ramës. Atij i duhet t’u tregojë të tijve se nuk është një humbës i madh.

Monday, May 28, 2012

A jemi para zgjedhjeve të parakohshme? Flasin pesë analistë

Pesë analistë (Andi Bushati, Blendi Fevziu, Artur Zheji, Artan Hoxha, Mustafa Nano) janë vënë përballë dy pyetjeve të shkurtra, por me dilema e të panjohura të shumta: Zgjedhje të parakohshme; po apo jo, dhe zgjedhje të parakohshme, mirë apo keq? Nëse Blendi Fevziu dhe Artan Hoxha e shohin një skenar të tillë më shumë si mundësi teorike, duke e cilësuar të kushtueshëm dhe të turpshëm, Andi Bushati, pa shumë hezitim e konsideron një tabu të rrëzuar.

Andi Bushati

Zgjedhjet e parakohshme nuk janë më tabu

-Nuk është çudi, që pas takimit të dështuar Berisha-Meta, të mendohet për zgjedhje të parakohshme. Sepse ky koalicion i etiketuar si koalicion i Integrimit nuk po gjen dot zgjidhje për të përligjur etiketën e tij. Sepse anëtarët e tij nuk po e vënë këtë objektiv mbi pazaret e tyre të vogla. Sepse Berisha ende këmbëngul që nuk ka marrëveshje me ata që më 21 janar i rrethuan ‘kullën’ dhe as me çdo lloj bashkëpunëtori të tyre. Sepse Meta nuk mund të bëjë një president nga PD-ja, pa e shfrytëzuar këtë rast për të ushqyer klientët e tij. Pra ky koalicion po humbet edhe lustrën demagogjike që e përligjte. Në momentin kur Berisha nuk i përdor më numrat e mazhorancës si leva në shërbim të kapriçove të veta dhe kur Meta nuk i nxjerr dot numrave të tij përfitimin maksimal, kjo martesë është e prishur dhe pa këtë martesë interesi, qeverisja nuk mund të qëndrojë dot më moralisht në këmbë. Si rrjedhim zgjedhjet e parakohshme nuk janë më tabu.

-Zgjedhjet e parakohshme nuk janë një gogol. Nëse Berisha dheMetae prishin koalicionin, ato janë zgjidhja më e mirë. Më e mirë sesa një qeverisje alla Nano, me deputetë të mbajtur peng në pularitë e “Klanit të Zemunit”. Më e mirë se një zvarritje kundër vullnetit të shprehur në vitin 2009, që nuk i dha PD-së asnjë mandat për të qeverisur e vetme. Më të mira ndoshta edhe se plani imagjinar i ndonjë të majti të krisur dhe për të krijuar një qeveri pa Berishën deri në 2013. Madje nëse koalicioni aktual vazhdon të degjenerojë në spiralen e tanishme, zgjedhjet e parakohshme duken e vetmja zgjidhje. Vetëm se në këto zgjedhje, nëse ndodhin, votuesit do ta kenë të vështirë të dallojnë ç’ngjyrë ka hajduti, i majtë apo i djathtë është vrasësi, kujt i mbeti blloku i Metës, kujt shukat më para të Priftit, kush po rilind dhe kush po rifundoset. Shkurt në vetvete zgjedhjet e parakohshme mund të jenë të mira, por zor se mund të ofrojnë zgjidhje.

Zgjedhjet e parakohshme të kushtueshme për Shqipërinë

Blendi Fevziu
-Zgjedhjet e parakohshme kanë një procedurë sesi zhvillohen. Në rastin e Presidentit ato ndodhin vetëm nëse Parlamenti nuk arrin dot në 5 raunde ta zgjedhë atë. Natyrisht, një President i zgjedhur në 3 raundet e para, me konsensus do të ishte ideal. Nëse kjo nuk zgjidhet, kjo mazhorancë ka 73 deputetë. Nëse ajo është e paaftë ta zgjedhë Presidentin edhe me konsensus edhe me shumicë të thjeshtë, kjo mazhorancë nuk funksionon më dhe natyrisht që ka zgjedhje ta parakohshme. Unë vetë, në rast mosmarrëveshje, mendoj se zgjedhjet e parakohshme janë zgjidhja më e mirë.
-Varet nga cili këndvështrim i sheh. Nëse i sheh në raport me vendin, zgjedhjet e parakohshme janë një problem. Nëse i sheh në raport me principin politik, ato janë më demokratike se sa çdo zgjidhje tjetër e momentit.
Artur Zheji
Koalicioni është tronditur, por nuk është shembur
-Zgjedhjet e parakohshme duken, mbas takimit të djeshëm, më afër. Palët janë të ftohta dhe përtej fasadës, çarja ndërmjet Berishës dhe Metës, duket më e thellë. Është e parakohshme të gjykojmë apo të paragjykojmë që kjo çarje të kalohet me një hap apo me një hop. Nga takimi te Gjiri i Lalëzit, Meta-Rama, dyshja Berisha –Meta, nuk është më ajo e para. Ndoshta kriza Berisha-Meta, ka qenë fshehur me kujdes disa kohë më parë, por gjykuar nga shpejtësia se si rrodhën ngjarjet këto javë dhe javë mbas jave, me këto ritme zgjedhjet e parakohshme nuk do të ishin më një çudi. Koalicioni është tronditur, por nuk mund të themi akoma se është shembur. Në dijeni time, mendoj që ka mjaft bleta punëtore që punojnë për të sqaruar, për të ëmbëlsuar apo mjaltësuar këtë çarje. Bletët mund të bëjnë çudira. U uroj punë të mbarë.
-Zgjedhjet janë një takim me popullin. Në emër të popullit bëhen shumë gjëra. Takimi sa më i shpeshtë me popullin është në vetvete i shëndetshëm. Referendumet apo zgjedhjet e parakohshme, janë gjithmonë moderne dhe trendy. Në këtë rast nuk do të provokonin destabilizim. Mendoj se do të ishte rruga më e ndershme për zgjidhjen e kësaj krize, nëse kjo krizë fiton përmasat e një krize të pazgjidhshme. Treni i zgjedhjeve i ka motorët ndezur. Një shëtitje me tren është më poetike, sesa qëndrimi në një stacion ku vjen erë qoftesh me mish të prishur. Deputetët shëtitës që mund të bëjnë 71 vota, majtas apo djathtas, nuk sjellin çudira të qëndrueshme dhe krijojnë kosto qeverisëse të pallogaritshme. Aq më tepër kur dihet se viti 2013 është pas dere.

ARTAN HOXHA
Zgjedhjet e parakohshme të dëmshme; një akt turpi
-Zgjedhjet e parakohshme janë veç një mundësi teorike. S’shkohet në zgjedhje për shkak të Presidentit, pasi gjendet gjithnjë një grup prej 71 deputetësh që s’do donin të humbnin mandatin. As Kryeministri Berisha s’më duket i interesuar të shkojë në zgjedhje të parakohshme dhe po ashtu asMeta/LSI. Opozita gjithashtu, të paktën jo me këtë Kod. Mundësia e vetme mbetet çarja e pakompensueshme e kësaj mazhorance, por për arsyet e mësipërme dhe pas takimeve të djeshme të Kryeministrit Berisha me Ilir Metën dhe liderët e tjerë të partive të kësaj mazhorance edhe kjo hipotezë bie.
-Zgjedhjet e parakohshme janë zgjidhje ekstreme nga zori kur s’ka asnjë mundësi për krijimin e një mazhorance në Kuvend. Ato janë të dëmshme kur kriza është e provokuar për qëllime të ngushta. Në këtë vit ato bëhen edhe më të dëmshme, pasi shtyjnë për kush e di se kur kryerjen e detyrave të integrimit europian dhe marrjen e statusit të vendit kandidat, e do ishin akti i turpit të asaj pjese provokative të politikës në këtë 100-vjetor të Pavarësisë.
Mustafa Nano
PD e interesuar, unë nuk i dua
-Unë nuk bëj pjesë tek ata që i konsideroj zgjedhjet burim destabiliteti (përkundrazi, zgjedhjet janë mënyra më e mirë për të dalë nga situata jo stabile), por në këto rrethana nuk do i doja. Ne jemi në mes të negociatave për një reformë elektorale, e cila po synon të mos lejojë përsëritjen e problemeve që janë vërejtur në dy zgjedhjet e shkuara. Pa u bërë kjo reformë, pa u kopsitur rregullat e lojës elektorale, zgjedhjet i shoh si terapinë më të keqe.
-Po të eci me logjikën e lojtarëve në lojë, do duhet të thosha që PD-ja është shumë e interesuar të futet në zgjedhje të parakohshme, pasi kështu së pari nuk lejon optimalizimin e fuqisë së partive të reja që, sipas shumë gjasash, do të peshkojnë në ujëra të PD-së, dhe së dyti futet me rregulla loje të pandryshuara. Por Berisha, edhe sikur t’i çojë nëpër mendje zgjedhjet e parakohshme, ka nevojë t’i arsyetojë e justifikojë mirë ato. Dhe ky justifikim duket se i mungon

Kadare risjell “Dimrin”: Tabloja ime për komunizmin

Ismail Kadare
 Romani “Dimri i vetmisë së madhe” u shkrua më 1971, në kohën kur, qysh prej një viti, në jetën time prej shkrimtari kishte ndodhur një ndryshim rrënjësor. Qysh prej një viti, vepra ime botohej dhe ndiqej me vëmendje të veçantë në Perëndim. Ky kushtëzim i ri më kishte bërë të ndërgjegjshëm se këndej e tutje vepra ime do të gjendej në një raport të ri me njerëzit dhe me botën. Ndonëse vazhdonte të shkruhej në të njëjtin truall, si edhe brenda së njëjtës kohë dhe të njëjtit rend politik, ajo vepër kishte pësuar një zhvendosje mu në aksin e saj. Thelbi i zhvendosjes qëndronte në atë që ajo u drejtohej, këndej e tutje, dy lloj lexuesve: lexuesit shqiptar, pjesërisht të indoktrinuar prej komunizmit, dhe lexuesit perëndimor, kryesisht armiqësor ndaj këtij rendi. Thënë ndryshe, në rast të zhvillimit të mëtejshëm të saj, kjo vepër do të kishte një jetë të dyfishtë, njërën në kohën pa liri, që quhej epokë socialiste, dhe tjetrën në kohën e lirisë, atë që mund të quhej kohë eterne, që është koha e natyrshme e artit. Një gjë e tillë ngjante e pamundur. Këto dy kohë e përjashtonin njëra-tjetrën dhe njëra prej tyre, donte apo s’donte shkrimtari, do të ndihej e tradhtuar.
I gjendur në një skajim që do ta quaja tragjik, në qoftë se nuk do ta kisha zgjedhur unë vetë, duke e ditur se koha e dytë, ajo eterne, ishte koha e vetme e letërsisë, me besim donkishotesk tek arti, arrita të krijoj bindjen e brendshme se edhe brenda robërisë mund të përdorja ligjet dhe veglat e kohës eterne. Thënë ndryshe, të ndihesha i çliruar prej kushtëzimit komunist.
Kishte ditë që kjo ngjante e mundur, ashtu siç kishte të tjera kur shpresa venitej dhe horizontet mbylleshin. E ndërlikonte gjendjen fakti që nuk po trajtoja më ndonjë mit a legjendë të jashtëkohshme, por ngjarjen më dramatike bashkëkohore, përçarjen brenda universit komunist.
E vetmja hatu që kisha, ishte armiqësimi grotesk i Shqipërisë së vogël me kampin socialist, çka më lejonte demonizimin e këtij kampi, pjesë natyrale e të cilit, ndonëse formalisht e shkëputur, Shqipëria vazhdonte të ishte. Ndërkaq, kisha kundër meje të gjitha rregullat dhe ligjet paralizuese të realizmit socialist.
Duke e nxjerrë titullin e veprës prej fillimit të “Rikardit të tretë” të Shekspirit, “Now is the winter of our discontent”, e kam nisur kronikën e frikshme të përçarjes së komunizmit, asaj që ende nuk e kishte prekur asnjë shkrimtar i hapësirës së pafundme të kampit, i bindur se e vërteta për të cilën do të dëshmoja, ndonëse nuk do të ishte e plotë, gjithsesi nuk do të dëmtohej prej mangësisë. E dija se nuk do të kisha asnjë përligjje përpara kohës dhe as alibi të tipit: mungesë njohjeje, naivitet për shkak të besimit në idealet doktrinore e të tjera si këto. I njihja faktet, e dija të vërtetën, ashtu siç dija maskën dyzuese, me të cilën ajo mbulohej. Mbi të gjitha, e dija se si dëshmues i brendshëm i temës më tabu të kësaj bote, kisha një përgjegjësi të veçantë për vërtetësinë e tablosë globale të bllokut të lemerishëm komunist, që ende e kërcënonte botën. Bashkë me ngjarjen romaneske, doja apo s’doja, i jepja Perëndimit një informacion për këtë botë, për rrezikun, për tmerret ose për bllofet e saj.
I ndërgjegjshëm se vërtetësia e tablosë globale gjithsesi do ta bënte të falshëm cungimin e së vërtetës lidhur me atë çka ndodhte në Shqipëri, në vendin ku jetoja dhe ku libri do të lexohej me lupë, që nga militantët fanatikë të regjimit gjer te vetë sunduesi, portreti i të cilit ishte mu në qendër të pamjes, për asnjë çast nuk dyshova se kisha bërë një zgjedhje të gabuar.
Koha më shumë më dha, sesa nuk më dha të drejtë plotësisht. Shqipëria komuniste, si të ishte njerkë, e priti veprën me këmbët e para, kurse e kundërta ndodhi me botën e lirë, dhe kjo ishte kuptimplotë. Pas Francës, në më shumë se gjysmën e Europës, romani u prit më mirë se ç’e mendoja, ndonëse miqtë e Rusisë sovjetike, të acaruar natyrisht prej tij, do ta konsideronin si roman antisovjetik dhe njëfarë tradhtie ndaj komunizmit. (Njëzet vite më pas, pas botimit në Rusi, më 1992, romani nuk u konsiderua prej rusëve as pro as antisovjetik, por thjesht si pasqyrimi i dramës së përbashkët të dy vendeve, Rusisë së madhe dhe Shqipërisë së vogël, që vuajtën bashkërisht stalinizmin e kazermës, nën trillet e “dy binjakëve ideologjikë”, Hrushov dhe Hoxha!)
Tabloja globale e komunizmit botëror në këtë roman ishte një ndër më të zymtat që kishte dhënë ndonjëherë letërsia. Jo vetëm titulli, por një pjesë e atmosferës ishte një homazh i qëllimshëm për autorin e “Rikardit të tretë”. Konsili i fshehtë i shefave të komunizmit botëror në Moskë, në prag të përçarjes, më shumë se me festat komuniste, ngjante me një mbledhje funebre dhe të tilla ishin pritjet zyrtare, ku fantazma ministrash të pushkatuar kërkonin vendet e tyre në tryezën e gostisë. Në pjesën e dytë të diptikut, tabloja do të zymtohej edhe më fort. Përshkrimi i krimeve në kupolën komuniste, ato që ngjasonin me vrasjet e mesjetës, do të bëheshin zotëruese, gjë që shkaktoi edhe ndalimin e veprës.
Sa për atë që tabloja ishte e paplotë dhe ndonjë nga portretet kryesore gjithashtu, kjo ishte e pashmangshme. Megjithatë, isha i bindur se në këtë libër nuk kishte të vërteta të përmbysura. Thelbi i tij ishte i vërtetë. E vërtetë dhe jo e shpikur prej meje ishte mbledhja e tetëdhjetë shefave të komunizmit për të dënuar shefin e tetëdhjetenjëtë. Të vërteta, të riprodhuara prej procesverbaleve janë fjalët që u thanë, akuzat, kundërakuzat dhe, sado paradoksale të duket, ende sot po t’i lexosh ato, krijohet përshtypja se shefi i tetëdhjetenjëtë, ai i vetmuari, ai i fajësuari si renegat, ai që, në të vërtetë, ishte më i egri ndër ta, dilte, përkundrazi, më i logjikshmi. Sepse kolegët e tij më liberalë nuk e akuzuan për krimet, ngaqë krime kishin bërë ata vetë, pa përjashtim, por për një gjë që tingëllonte qysh në atë kohë groteske, e dyfish e tillë tingëllon sot: ti ke tradhtuar partinë mëmë, bjeri në gjunjë asaj! Akuza tjetër, e shpallur madje publikisht se i “qe shitur Perëndimit për tridhjetë aspra”, në vend që ta dëmtonte, kishte bërë përsëri të kundërtën.
Aventura e shefit komunist shqiptar për ta shkëputur Shqipërinë nga blloku komunist, pavarësisht nga motivet egocentrike prej nga u nis, ka qenë i vetmi aksion i tij, të cilin pjesa më e përparuar e Shqipërisë e ka përkrahur. Në atë shkëputje, Shqipëria, e ndarë nga Europa prej komunizmit, vuri të vetmen shpresë për t’u kthyer te kontinenti mëmë.
Në qoftë se kjo do të ndodhte, fati i Shqipërisë do të ndryshonte kryekëput. E bashkë me të i ndryshëm do të ishte gjykimi i historisë për shefin komunist të vendit. I skajuar midis Titos dhe Frankos, kishte gjasë që, për shërbimin që pa dashur i kishte bërë vendit të vet dhe Perëndimit, duke i larguar rusët nga Mesdheu, të gjykohej më butësisht prej kohës.
Për fat të keq, shkëputja e Shqipërisë prej bllokut komunist nuk e çoi Shqipërinë drejt Europës. Në këtë sfond, romani që duhej të ishte këngë për lamtumirën nga një botë e padashur, do të mbetej thjesht kujtimi i një zhgënjimi.
Tridhjetë e pesë vite pas botimit të parë, të vetmit botim të pacunguar në Shqipëri, libri vjen përsëri në duart e lexuesit shqiptar, i cili sot nuk është më i ndryshëm, por i njëjtë me atë të botës së lirë.

Bujar Hudhri/ Ju rrëfej arkivin e panjohur të Ismail Kadaresë


Aida Tuci
Romani “Dimri i vetmisë së madhe” u shkrua më 1971 dhe u botua një vit më pas. Ai duhej të ishte libri i dytë i triptikut “Koha e grindjes”, një sagë bashkëkohore mbi tri acarimet e Shqipërisë komuniste me ish-aleatët, komunistët jugosllavë, më pas me ata sovjetikë e së fundi me maoistët kinezë. Libri i parë, grindja me jugosllavët, nuk u shkrua asnjëherë, kurse i treti, “Koncert në fund të stinës”, i ndaluar për një kohë të gjatë, u botua pak kohë para rënies së komunizmit. I pritur keq prej kritikës zyrtare, “Dimri i vetmisë së madhe” nuk u lejua të ribotohet, veç pas një rishikimi të autorit në vitin 1978, nën titullin e ndryshuar “Dimri i madh”. Versioni i tanishëm është kryesisht kthim te botimi i parë. Disa retushe artistike që autorit i janë dukur të vlefshme, janë ruajtur nga botimi i dytë. Ndryshime të natyrës politike nuk ka. Kadareja e ka riparë romanin në vitin 2008-të, por ribotimi i tij nga “Onufri” vjen pas 39 vitesh.

Përse pritet kaq gjatë për ribotimin e romanit “Dimri i vetmisë së madhe”?
Kur ke të bësh me një autor të kalibrit botëror si Kadare, si botues, ke një dëshirë të përhershme që ta ndërmjetësosh me lexuesin, për çdo gjë që ai shkruan. Dhe të mendosh që janë edhe shumë krijime të tjera të Kadaresë, të përfshira në kolanën e tij të botuar në 20 vëllime, por që nuk janë botuar më vete; apo krijime të pabotuara, që janë në arkivin e tij e që presin radhën. Pra, s’është fjala vetëm për këtë libër.
A keni pasur ndonjë moment vështirësie apo debati në punën me Kadarenë për këto libra? Ndonjë detaj për të cilin nuk binit dakord?
Një kontratë botimi ka nënshkrimin e autorit dhe botuesit. Nëse me vështirësi kuptoni kalendarin e botimeve të krijimtarisë së Kadaresë, atëherë po. Jo vetëm me ribotimet, por edhe me krijimet e reja, përherë kam pasur vështirësinë se kur duhej të botoheshin. Që në fillim të bashkëpunimit me Kadarenë, kjo ka qenë e vetmja gjë që pothuaj nuk është zgjidhur me konsensus. Vendos Kadare se kur do të botohet, që do të thotë fiton varianti i “pritjes’. Por besoj se ai si autor ka shumë të drejtë. Ndjenja e tij e masës, edhe në këtë rast, është me vend. Mjafton të kujtojmë shumë autorë, që pas viteve ‘90 nuk lanë asgjë pa botuar, pa asnjë kriter jo vetëm cilësor por edhe kohor. Dhe rezultati ishte shpërfillja e lexuesit.
Botimet “Onufri” risjellin romanin “Dimri i vetmisë së madhe” pas “Koncert në fund të stinës”… A ka qenë si qëllim i juaji që këto dy romane të vijnë njëri pas tjetri si një diptik tek lexuesi shqiptar?
Nuk ka qenë qëllim në vetvete, sepse ato në fakt janë konceptuar si diptik nga vetë autori. Por pyetja juaj e ka një justifikim. Vjet ne botuam romanin “Koncert në fund të dimrit”. Ky botim u kushtëzua nga disa polemika në shtypin shqiptar, ku absurdi arriti kulmin me etiketimin si antikinez të romanit në fjalë. Menduam që në vend të ballafaqimit, lexuesi shqiptar të kishte rastin ta lexonte vetë librin, e të mos gjykonte nga opinionet joprofesionale aty-këtu në media. Ndërsa “Dimri”, duke qenë pjesë e  parë e diptikut “Koha e grindjes”, erdhi natyrshëm. Studiuesi dhe shkrimtari francez, Erik Fajë e ka cilësuar këtë diptik (“Dimri i vetmisë së madhe” dhe “Koncerti”), si “Iliada” dhe “Odiseja” e komunizmit. Pra, duke u lexuar njëri pas tjetrit, të japin një tablo globale të ngjarjeve dramatike të historisë shqiptare të shekullit të kaluar.
Në këtë ribotim pas kaq vitesh nga botimi i parë ka ndërhyrje nga shkrimtari Kadare? Çfarë është ndryshuar?
Pyetja juaj mund të shtrohej për të gjithë krijimtarinë e Kadaresë. Po, Kadare është nga të rrallët shkrimtarë, që sa herë ka mundësi të përmirësojë veprën e tij, ai ndërhyn. Por që të mos kemi keqkuptime, më lejoni të jem i qartë me lexuesin tuaj: kur flasim për këto ndërhyrje, këto janë vetëm retushe të karakterit gjuhësor dhe artistik. Dhe është krejt e natyrshme që askush në botë nuk ka të drejtë morale t’i thotë një shkrimtari, përse ai e përmirëson veprën  e tij sa herë del para lexuesit. Përkundrazi, veç tjerash do ta quaja këtë edhe një vlerësim për lexuesin e tij të sotëm e të nesërm. Nuk do t’i kisha aq të qarta këto që po ju them, nëse nuk do të kisha një përvojë të klasit të parë për çdo botues në botë, botimin e veprës së plotë të këtij shkrimtari botëror. Njëzet vëllime, rreth 10.000 faqe nga krijimtaria e Kadaresë, janë lexuar e ballafaquar nga fillimi deri në fund, jo vetëm nga redaksia, por edhe nga vetë autori. Gjatë këtij rileximi Kadare ka pasur rastin të ndërhyjë dhe ka përmirësuar pa hezitim, çdo fjalë, fjali, paragraf sa herë ka qenë e nevojshme, e domosdoshme. Që ta bëj më të rrokshme për lexuesin tuaj, se ç‘kam parasysh, po kujtoj një episod nga bashkëpunimi ynë. Pjesën më të madhe të veprës, Kadare e ka rilexuar në vilën e tij verore te Mali i Robit. Çdo dy ditë unë e takoja dhe i sillja materiale të tjera nga redaksia. Një pasdite, sapo mbërrita, më tha që kishte rilexuar “Tri këngë zie për Kosovën”. “Ishte libër i mirë, e kisha harruar fare”, – më tha me të qeshur. Pastaj më tregoi se në një paragraf kishte konstatuar dy herë fjalën dëborë dhe njërën e kishte ndërruar. Dhe u bëra kurioz si e kishte zgjidhur. E kishte zëvendësuar me fjalën ortek.
Të vijmë te ribotimi i “Dimrit”. Vetë Kadare ka një shënim të gjatë të vitit 2008, ku ai i shpjegon pikërisht këtë që ju pyesni. Duke mos bërë asnjë ndryshim të natyrës politike, ky libër është identik me botimin e parë, d.m.th, atë me titullin “Dimri i vetmisë së madhe”. Por autori, gjatë rishikimit të librit në vitet ‘70, ka bërë shumë retushe gjuhësore dhe artistike, të cilat ia shton këtij botimi. Pra në këtë rast, ky botim i 2012-ës, është edhe më i arrirë artistikisht sesa versionet e mëparshme.
Thatë në fillim se Kadare ka edhe vepra të tjera në arkivin e tij. A mund të na flisni më hollësisht?
Po, jemi në një fazë të rëndësishme të kësaj pune. Vjet në nëntor Kadare na vuri në dispozicion arkivin e tij në studion e tij. Janë shumë fletore, fletë, blloqe me dorëshkrime të Kadaresë që kur ka filluar të shkruajë. Dosje të tëra ku gjen dorëshkrime krejt të panjohura, variante veprash, shënime, ditarë. Disa poezi krejt të panjohura, dy-tri novela, katër variante të tregimit “Provokacioni” e shumë variante, fillesa veprash të tjera. Po për këto kemi kohë të flasim.
Po, por a do t’i ketë lexuesi këto në botime të veçanta së shpejti?
Në botime të veçanta nuk e di se kur do të botohen. Por në një kolanë Kadare, po. Këtë vit është rënë dakord me autorin që të bëjmë një kolanë me 7 vëllime, me nga 1000 faqe secili. Vëllimi i shtatë do të ketë 1000 faqe nga arkivi për të cilin po flasim.
Kjo kolanë prej 7 vëllimesh do të zëvendësojë kolanën prej 20 vëllimesh që keni nxjerrë para pesë vjetësh?
Nuk do të jenë identike, ndaj nuk mund ta zëvendësojnë njëra-tjetrën. Në kolanën e re do të jenë 1000 faqet e arkivit, por do të kenë cilësinë më të lartë tipografike që është arritur ndonjëherë. Si botues, kam fatin e lumtur të përballoj një sfidë tjetër të guximshme.
Përveç “Dimrit…”, çfarë librash të tjerë keni në proces?
Kemi shumë libra, por do të përmendja vetëm një projekt. Sapo kemi botuar librin e parë të një autori të shquar serb, Millorad Paviç. Pas vëllimit “Histori të tmerrshme dashurie”, do të nxjerrim këto ditë “Fjalori Kazar”, vepër që i solli famën ndërkombëtare autorit.