Qelepirllëku dhe Ndërrimi i Fesë faktorët e një Shqipërie të dobët

Qelepirrllëku që në në turqisht do të thotë kelepir- shitblerje, marëveshje, por që në të folurën shqipe ashtu sikundër dhe fjalë të tjera turke kanë marrë kuptime të tjera si p.s.h, po për këtë fjalë merret kuptmi i njeriut pa principe e moral që shet e blen cdo gjë që kë pronë të tij por dhe të të tjerëve, duke mashtruar me marëveshjet e bëra. Kjo fjalë mund të karakterizonte në më nyrë të qartë sidomos klasat sunduese në Shqipëri që prej qindra vitesh por kryesisht klasat sunduese gjat kohës së sundimit turk duke u bërë një fjalë si e urryer ashtu dhe sarkastike.kjo karakteristikë ka vazhduar edhe pas pavarësisë së vendit e deri në ditët e sotme, duke u bërë një nga tiparet karakteristike në përgjithësi të të gjithë drejtuesve kryesisht në raport me fqinjët dhe brenda vendit, duke patur të njëjta atribute të fjalës.
Në fakt, është për të ardhur keq kur mendon se si klasat drejtuese të dhe të pasura të krahinave të Shqipërisë gjatë gjithë periudhave të pushtimeve kanë patur një karakteristikë të vecantë: atë të shitjes tek pushtuesi me qëllim që të ruajë pasurinë dhe pushtetin. Kjo karakeristikë e vecantë e konfirmuar nga historia e Shqipërisë nuk është gjendur në vendet fqinjë dhe as në Europë përvec rasteve të veçanta duke filluar që nga koha e pushtimit turk të Ballkanit kur Mbreti i Serbisë i dha motrën Sulltanit për të ruajtur vendin dhe fenë duke u bërë sigurisht dhe vasal i tij. Shqiptarët e asaj kohe të përfaqësuar pikërisht princërit e Arbërisë dhe të Epirit (duke i u referuar historisë) në luftë me turqit patën rast të binin në ujdi me këta pushtues sidomos pasi turqit përdornin pengjet për të bindur krerët e Arbrit dhe të Epirit duke i nënështruar, por duke qënë një rracë krenare këta krerë e deri në vdekjen e Gjergj Kastriotit-Skënderbeu e luftuan deri në fund pushtimin duke mos u pajtuar me qelepirit që përdorte Turqia në formën e Agallarëve të cilët në fakt ishin drejtues të krishterë shqiptarë të konvertuar në fe qoftë se ishin rrëmbyer që të vegjël, qoftë duke sjellë në tokat shqiptare sidomos në fushat e trojeve shqiptare bujq nga Azia e vogël (Irani, Abkazia, Andollia, etj), pra një popullatë jo-shqiptare në trojet shqiptare të zbrazura nga emigracioni i jashtazakonshëm që ndodhi pas pushtimit përfundimtar të Shqipërisë më 1478 e më vonë si dhe nga largimi i popullatës që u vendos në Malësitë e Veriut e të Jugut.
Lindja e njerëzve Qelepirë që filluan të drejtojnë vendin me pëlqimin e Sunduesit turk nu ka qënë një tipar i shqiptarëve por jë tipar i klasës sunduese që manaxhonte trojet shqiptare të pushtuara. Lindja e njerëzve qelepirë pati një arsye më të thellë e cila gjithashtu ishte pasojë e pushtimit: konvertimi i detyruar në fe i popullatës vendase, konvertim i cili u theksua në fund të shek XVIII-XIX, qoftë për shkak të reformave të Tanzimatit qoftë për shkak se një pjesë e popullatës tashmë shqiptar-folëse ishte me besim tjetër fetar sepse ishte e ardhur. Një pjesë e kësaj popullate qëndroi në fushë kosovë (kryesisht krahina e Gashit dhe më pak e Krasniqes), kurse në trojet e tjera shqiptare sigurisht qëndruan në fusha që sidoqoftë ishin të pakta .Rëndësi patën dhe martesat e dyanshme të cilat zbutën gjakrat, shtuan tolerancën por shtuan dhe qelepirllëkun. Një pjesë e zëvëndësve që lanë ish-princërit e vjetër shqiptarë për të mbajtur tokat dhe gradat që ofruan pushtuesit, e ndërruan fenë por ata ruajtën mbiemrat e zotërërve të tyre ( Muzaka- në të gjitha llojet e ndryshimeve të këtij emri, Kastratët, Gropa, Toptani nga Topia, etj), ose muarën në variantët e tjera si mbiemra- profesionin përkatës kryesisht mbiemra fetarë (Shehu, Myftiu, Hoxha, Mulla), apo ushtarakë (Spahiu, Aga, Beu,Pasha),ose bazuar në vendbanim (Korca, Shkodra, Tirana), ose bazuar në karakteristika të ndryshme ( si Kodra, Fusha, Lakra, Molla), apo nofka të cilat sidomos i muarën të varfrit (Pleshti, Brumbulli, Koka, Daci, Keqi, etj). Ri-emërtimi i familjeve të reja që lindën pas largimit të ish-princërve të krishterë së bashku me popullatën qytetare, pas martesave me të ardhurit, pas konvertimit të malësorëve që zbrisnin në qytezat apo kasabatë për shkak të varfërsië e skamjes, mbizotërimi i rrymës shia dhe bektashinj në jug e qëndër të Shqipërisë, në krahasim me sektin e ashpër synii dhe armiqsor në Veri e Kosovë, krijoi kastën e re të drejtuesve Qelepirë e dallaveraxhinj të shitur por dhe oportunistë e snobë ndaj fuqive të tjera perëndimore të krishtere, të cilët ndihmuan Sundimin turk të jetojë kaq gjatë, dhe sigurisht lanë popullatën në varfëri dhe pasiguri ekstreme, e detyronin të largohej dhe të cpronësohej, dhe duke i lënë trojet shqiptare të pazhvilluara krejtësisht dhe njëlloj si vendet e Azisë së vogël e të mesme, duke e larguar vendin e shqiponjave nga Europa dhe duke e armiqësuar me fqinjët për shkak të besimit jo-të krishterë por dhe për shkak se duke qënë drejtues me përkrahjen e turqve, këta drejtues qelepirë sunduan mbi popullatat jo-shqiptare duke krijuar një urrejtjeje vetëm ndaj këtyre drejtuesve por dhe ndaj vetë popullatës shqiptare të cilën e konsideronin si popullatë turke-pra dhe armike.
Ndërrimi i fesë mbetet faktori kryesor dobësimit të nacionalizmit shqiptar, krahas elementit pozitiv të tolerancës fetare kryesisht sepse feja e ndërruar është brenda të njëjtës popullatë. Dihet gjithashtu që binomi Fe+Atdhe është binomi që krijon dhe mban një shtet të fortë, kurse në Shqipëri heqja e shtyllës së një feje shkatërroi formimin e një kombi monolit, por krijoj si në asnjë vend tjetër- një komb pa shtet.
Këto janë arsyet e mosbesimit të Europës perëndimore dhe hezitimit të BE për ta integruar sa më parë Shqipërinë në BE.
Këto dy tipare qenë vendimtare në copëtimin e Shqipërisë, qoftë sepse klasat sunduese që drejtuan vendin menjëherë pas pavarësisë vepruan si pro-turq duke favorizuar akuzat e shteteve fqinjë ndaj shqiptarëve si `turq`, qoftë duke frenuar shtetet europiane në përkrahjen e patriotëve të vërtetë shqiptarë për të krijuar një shtet shqiptar i cili do të përfshinte të gjitha trojet shqiptare. Ajo klasë drejtuese, ashtu sikundër dhe sikundër dhe përfaqësuesit e klasave të mëvonshme drejtuese në kohën e Zogut pavarësisht konsolidimit të shtetit shqiptar, mbajti Shqipërinë të varfër, e tradhtoi vendin në kohën e pushtimit, nuk arriti të bindë shtetet evropiane perëndimore që Shqipëria ishte e shkëputur përfundimisht nga lindja, pikërisht sepse këta drejtues vepruan si individë qelepirë, duke vënë interesat e tyre personale mbi ato të kombit. Mendoj se shmangia dhe gjetja e metodave të zbutjes së këtyre tipareve do të mund të afrojnë dhe integrojnë Shqipërinë me BE dhe do të krijojnë një të ardhme më të sigurtë në stabilizimin e vendit, sigurisht tashmë që janë gjetur aleatët e vërtettë dhe të sinqertë të shqiptarëve si SHBA dhe BE; Megjithatë këta janë faktorë të jashtëm shumë të rëndësishëm, faktorët e brëndëshëm të cilat do të konsolidonin shtetin shqiptar, do të ishte edhe pjesëmarrja e intelektualëve të komuniteteve fetare në drejtimin e vendit dhe duke ndarë postet kryesore drejtuese sipas besimeve fetare, sigurisht duke ruajtur laicitetin e shtetit shqiptar. Kjo për shkak se politika dhe në përgjithësi, politikanët shqiptarë vazhdojnë të kenë karakteristikat e individit qelepirxhi.
Analist
Pirro Prifti/