Vepra e Wim Wenders është shumë e pasur. 40 filmat dhe shumë librat e tij karakterizohen nga të njëjtat rrënjë, nga pasioni për historinë e filmit, kryesisht të atij amerikan dhe për muzikën rok të viteve 60-të dhe 70-të.
Dashuri për filmin amerikan
Që kur ishte student në Mynih, Wim Wenders pati formuluar kredon e tij estetike në gazetën "Kritikë filmi": Atij i pëlqente qetësia dhe gjakftohtësia e filmave amerikanë western, filmave totalë amerikanë që mbahen nga muzika. Wim Wenders ka menduar gjithnjë me imazhe. Nuk është çudi, fillimisht ai ka dashur të bëhet piktor. Fotografitë e tij të publikuara në vëllimin «Written in the West» (1987) flasin për një sy intuitiv. Edhe e shoqja, Donata është fotografe.
Filmat e parë të Wenders-it, "Alice në qytete" 1974 dhe "Në rrjedhën e kohës" 1976 tregojnë origjinalitetin e talentit të tij. Të dy filmat ishin Road Movies, një zhanër tipik amerikan. Wenders ndjek shembujt, duke mos i kopjuar ata, por duke i përkthyer në gjuhën e vetë të filmit. Alice është një vajzë nëntëvjeçare, që një gazetar nga Nju Jorku e dërgon tek e gjyshja në Gjermani. "Në rrjedhën e kohës" dy burra që janë takuar rastësisht udhëtojnë përgjatë kufirit gjermano- gjerman. Filmat tregojnë si lind miqësia, por tregojnë ndërkohë në mënyrë subtile edhe gjendjen në Republikën Federale Gjermane në ato vite.
Nderim për kolegët e mëdhenj
Një moment i rëndësishëm në jetën e Wenders-it ka qenë në vitin 1969 me filmin "Easy Rider" të dhe me Dennis Hopper-in, një histori e treguar nga njerëz të huaj mbi pafundësinë e peizazheve amerikane. Tetë vjet më vonë Hopper-i luan rolin e vrasësit Riplay në filmin "Miku amerikan". Në "Palermo Shooting" të vitit 2008, Hopper luan vdekjen. Edhe kjo është për Wim Wenders-in histori filmi, nderimi i kolegëve të mëdhenj.
Në vitin 1989 Wenders xhiroi «Nick's Film - Lightning Over Water», një homazh për Nicholas Ray, të njohur kryesisht nga filmi "Ata nuk e dinë çfarë bëjnë" të James Dean. Filmin e tij «Tokyo-Ga», Wenders ia kushton regjisorit të tij të preferuar Yasujiro Ozu (1903-1963). Në vitin 1995, në filmin "Përtej reve", Wenders mori nga Michelangelo Antonioni vazhdimin e regjisë, sepse ky u paralizua nga një hemoragji cerebrale.
Kthimi në tregtimtar
Në fund të viteve 70-të Wenders shkoi në SHBA, ku jetoi 16 vjet. Në filmat e prodhuar atje, Wenders kthehet gjithnjë e më shumë nga prodhues imazhesh në tregimtar. «Paris, Texas» (1984), është historia e një dashurie të vështirë të e ngritur mbi bazën e dramatikut Sam Shepard, prezanton lidhjen midis kinemasë tregimtare amerikane dhe të një autori gjerman filmi. Filmi mori në Kanë, Palmën e Artë.
Në SHBA, Wenders-it iu zgjua edhe interesi në filmin gjerman dhe evropian. Dy filmat e tij simbolik për Berlinin, "Qielli mbi Berlin" (1987) dhe vazhdimi i tij në një version më të dobët, "Në largësi, kaq të afërt!" (1993) tregojnë për këtë. Figurat kryesore janë Engjëlli Damiel (Bruno Ganz) dhe Cassiel (Otto Sander). Damieli kthehet në njeri, Cassieli mbetet engjëll dhe të dy përjetojnë në mënyra të ndryshme Berlinin para dhe pas rënies së murit më 1989.
Filmat e Wenders-it kanë shpesh një dimension fetar. Ai thotë se është "kristian i bindur". Në vitin 1968 ai është larguar nga kisha katolike, por është futur 20 vjet më vonë në kishën evangjeliste.
Kualiteti emocional i filmave të Wim Wenders-it tregohet edhe në muzikën që ai përdor. Për filmat e tij ai ka porositur krijime të reja. Kitaristi Ry Cooder ka shkruar muzikën për "Paris, Texas" dhe "Në fund të dhunës" (1997). Cooder ka qenë edhe iniciatori për «Buena Vista Social Club» (1999), filmin dokumentar që shkaktoi rizbulimin e muzikës popullore kubane, një prej filmave më të suksesshëm të Wim Wenders. I karakterizuar nga muzika është edhe projekti i tij i ri, një portret për koreografen Pina Bausch.
Autor: Agjensitë/ Aida Cama
Redaktoi: Vilma- Filaj Ballvora
No comments:
Post a Comment