Zbulohen mendimin për dy drejtuesit shqiptarë, Hoxha e Shehu
Shkatërrimi i marrëdhënieve mes Shqipërisë dhe Bashkimit Sovjetik vjen nga një këndvështrim tjetër; shënimet e mbajtura në një takim të Nikita Hrushovit, kreu i atëhershëm i BRSS-së, me homologët çekosllovakë, zbulojnë mendimin e tij për dy drejtuesit shqiptarë, Hoxha e Shehu. Ai i konsideron ata qesharakë, të çmendur dhe në fund edhe më të egër sesa vetë Stalini, të cilin ata thoshin se e ndjekin. Për Hrushovin pretendimi i Enver Hoxhës se ishte i vetmi në rrugën e marksizëm-leninizmit dhe se e drejtonte atë, ishte një anekdotë. Në drekën e qershorit 1961, pak kohë pas largimit të sovjetikëve nga Pashalimani dhe 6 muaj para ngrirjes përfundimtare të marrëdhënieve diplomatike, Hrushovi e cilëson Shqipërinë një vend qëndrimi radikal që e tejkalon atë të Kinës. "Hoxha dhe Shehu përdorin këto taktika që gradualisht të nxjerrin jashtë loje të gjithë kundërshtarët e tyre. Unë nuk jam fare i befasuar që ata vazhdimisht i referohen Stalinit”, - tha ai. "Ata gjejnë në këtë justifikim, ata e justifikojnë me këtë zhdukjen fizike të kundërshtarëve të tyre. Stalini ka vepruar në këtë mënyrë, duke përdorur likuidimin fizikisht të gjithë atyre që nuk pajtoheshin me të. Madje, shqiptarët e kritikojnë Stalinin se ai ka likuiduar shumë pak prej kundërshtarëve të vet”, - thuhet në dokumentin e zbardhur më poshtë, të cilin gazeta e ka marrë nga Parallel History Project. Duket se në pjesën më të madhe, kur i referohet Shqipërisë dhe drejtuesve të saj, Hrushovi është ironik, ai i quan përplasjet në Pashaliman një “pirateri naive”, duke theksuar se nëndetëset që shqiptarët kishin marrë, ishin të vjetra dhe shumë shpejt do të mbeteshin pa pjesë.
Shënime në takimin e N. S. Hrushovit me përfaqësuesit kryesorë të Komitetit Qendror të Partisë Komuniste të Çekosllovakisë dhe qeverisë së Republikës Socialiste Çekosllovake në Smolenice, pranë Bratislavës dhe dollia e Hrushovit në drekën e 1 qershorit 1961, në Pragë. Takimi u zhvillua 1 qershor 1961 në Smolenice, pranë Bratislavës. Delegacioni sovjetik përfshinte: shokun Hrushov, Gromyko shokun dhe bashkëluftëtarin Zimyanin. Delegacioni çekosllovak përfshinte: shokët Novotny, Siroky, Hendrych, Bacílek, Barak, Pavol David, Strechaj, Koucký dhe shokun V. David. Takimi zgjati nga 11:00 deri 13:30.
....
Më pas shoku Hrushov foli për Shqipërinë. "Unë pajtohem me atë që u tha nga shoku Novotný. Enver Hoxha mendon se ai zë pozitë udhëheqëse dhe se ai është një besnik i linjës marksiste-leniniste. Në lidhje me këtë, unë kujtoj një nga shumica e anekdotave në epokën post-revolucionare që u krijuan nga Manuilskij dhe Radek. Ka pasur shumë prej këtyre. Megjithatë, unë do të doja të përmend një rast: Siç dihet, Ushtria e Kuqe ishte e lidhur me Trotskyn. Radek, i cili tashmë është në mërgim në Siberi në atë kohë, shkroi për një të njohurin e tij me rastin e përvjetorit të Ushtrisë së Kuqe dhe ai e përfundoi letrën e tij me thirrjen: "Rroftë Ushtria e Kuqe, jetë të gjatë Gusev!” E Sigurisht Gusev nuk ishte asnjë lloj figure e veçantë, por një person i panjohur, qëllimi i Radek ishte një shaka, kjo ishte e qartë për të gjithë (Anekdota vë në lojë thirrjet e Enver Hoxhës se ai po udhëhiqte marksizëm-leninizmin).
Sot, Enver Hoxha e shpall veten si një "busull". Kjo është për të qeshur, edhe pse këto përpjekje në të vërtetë ekzistojnë. Nuk janë shqiptarët që janë pas kësaj, por dikush tjetër. Në çdo rast, këto janë shprehje të rrezikshme të nacionalizmit.
Është pa dyshim një nder i madh të jesh "i parë”. Megjithatë, ai i vetmi që është i parë, "nëse bën gabime ose bën mirë për veten e tij, është në një situatë më të keqe se ai që vjen pas. Le ta marrin shembullin e atij që ndjek. Nëse ai merr parasysh përvojën e paraardhësve të tij dhe është i aftë për të përdorur këto përvoja për avantazhin e tij, gjithmonë mund të thonë se ai është "zgjuar".
Shqipëria
Shoku Hrushov tha: "Në këtë kohë marrëdhëniet me Shqipërinë nuk mund të jenë më keq se kaq. Ata janë të çmendur. Ne do t’u ndalim të gjithë ndihmën që kemi për ta. Edhe në ato raste ku ne kemi përfunduar 95% me ndërtimin e një projekti, ne nuk do ta përfundojmë pjesën e mbetur. Ne nuk do t’i ndihmojnë ata që nuk i kemi miq. Ne do të thërrasim të gjithë ekspertët, edhe ata që janë ende atje”. Shoku Hrushov foli edhe për procesin e likuidimit të bazave detare në Vlorë. "Ne i tërhoqëm 8 nëndetëse dhe shqiptarët kanë kapur 4 nëndetëse, të cilat ishin nën komandën e përbashkët shqiptaro-sovjetike. Kjo është pirateri naive, pasi duhet përmendur se ato janë nëndetëse të vjetra dhe në një kohë të shkurtër shqiptarët nuk do të ketë pjesë këmbimi për to, nëse ne nuk do të vazhdojmë t’i furnizojmë me pjesë” (si përfaqësues të një vendi të industrializuar, ju e dini mirë këtë). Shoku Hrushov foli pastaj për një incident që ndodhi kur një anije sovjetike ishte në rrugën e saj për në Shqipëri për të marrë ekuipazhin në bazën detare afër bregdetit shqiptar. Anija u përshëndet nga njësitë kryesore të flotës shqiptare dhe forcave tokësore. Edhe pse shqiptarët e mohuan këtë, ata u bindën nga fotot e dokumentuara të marra nga marinarët sovjetikë.
"Ne po konsiderojmë që të shkëpusim marrëdhëniet diplomatike me ta, edhe pse ne jemi përmbajtur për ta bërë këtë tani për tani”.
Shoku Hrushov flet më shumë për proceset që po ndodhin në Shqipëri. Ai kujtoi një letër që ai sapo ka marrë nga ish-shefi i Shtabit të Shqipërisë, i cili u arratis në Jugosllavi. Ky shqiptar i sqaron shokut Hrushov në letër arsyet pse ai u largua. Ai thotë se atij i ishte thënë se ai do të likuidohej fizikisht me mënyrën e helmimit. Disa kohë më parë, vëllai i tij është zhdukur në këtë mënyrë. "Unë do t’ua dërgoj këtë letër - është shumë interesante dhe e veçantë”, - thotë shoku Hrushov. "Hoxha dhe Shehu përdorin këto taktika që gradualisht të nxjerrin jashtë loje të gjithë kundërshtarët e tyre. Unë nuk jam fare i befasuar që ata vazhdimisht i referohen Stalinit”, - tha ai. "Ata gjejnë në këtë justifikim, ata e justifikojnë me këtë zhdukjen fizike të kundërshtarëve të tyre.
Stalini ka vepruar në këtë mënyrë, duke përdorur likuidimin fizikisht të gjithë atyre që nuk pajtoheshin me të. Madje, shqiptarët e kritikojnë Stalinin se ai ka likuiduar shumë pak prej kundërshtarëve të vet.
Sigurisht nuk duhet të ketë opozitë në një parti marksiste. Megjithatë, kush mund ta pengojë atë nga zhvillimi? Çfarë është opozita dhe kush ka të drejtë, kush ka monopolin, për të përcaktuar nëse ky mendim është i opozitës, nëse ky apo ai mendim është i saktë? Sipas Stalinit dhe shqiptarëve, është individi i cili ka pushtet. Në fund të fundit, Shehu thotë: "Kush nuk është dakord me ne, do të marrë një plumb pas koke”. Kjo do të thotë se unë si Sekretar i Parë mund të përcaktoj se cili mendim është i saktë dhe cili nuk është dhe fizikisht t’i ekzekutoj kundërshtarët e mi. Po në qoftë se unë jam gabim dhe unë mund të jem i gabuar, si çdo person tjetër? Çfarë ndodh nëse kundërshtari im ka të drejtë?
Ne nuk mund të tolerojmë një praktikë të tillë në një parti marksiste. Në fund të fundit, Lenini nuk i ka zgjidhur këto probleme në një mënyrë të tillë. Gjatë kohëve të vështira Lenini nuk kishte frikë të mbante një mbledhje me diskutime pro dhe kundër në lidhje me sindikatat. Kur Kamenev dhe Zinoviev nuk ranë dakord me fillimin e një kryengritjeje, Lenini thjesht i largoi ata nga Byroja Politike për disa ditë (ai nuk i ekzekutoi ata) dhe disa ditë pas kryengritjes ai i pranoi edhe një herë ata në Byronë Politike. [13] Dhe shikoni shkallën e durimit që tregoi ndaj Trotskyt, Lenini. Sot ne jemi në një situatë krejtësisht të ndryshme. Ne nuk duhet të jemi të frikësuar, por të hapur për të diskutuar çështje të ndryshme.
Çfarë lloj i një partie marksiste do të jetë kjo: Me një plumb për atë që nuk pajtohet me ty, siç deklaron Shehu? Ne i kemi denoncuar praktika të tilla në Kongresin e 20-të, Partia dhe ne do të denoncojmë ato përsëri në Kongresin e 22-të. Ne u dhamë fund këtyre praktikave. Kështu, në grupin antiparti ku u përfshinë Molotovi, Kaganovichi dhe anëtarë të tjerë, ne gjithashtu e zgjodhëm situatën për sa kishte të bënte me ta, ndryshe nga Stalini. [14] Kur ne dolëm fitimtarë mbi këtë grup, Kaganovich më telefonoi mua dhe m’u lut mua që të mos e shkatërroja siç do të kishte bërë Stalini. Unë u përgjigja duke thënë se ai ka frikë, sepse ai vetë do të kishte vepruar në mënyrë të ngjashme si Stalini. "Shoku Hrushov pastaj vazhdoi të përshkruante Molotovin. Ai theksoi natyrën e tij konservatore, ngurtësinë e tij dhe largimi i tij nga realiteti i përditshëm. Ai e përshkroi atë si një person të aftë për pak, dikush, punëtor i atij niveli që arritën të marrin një pozitë më të lartë në parti, vetëm kur Stalini nisi të mblidhte rreth vetes njerëz të rrethit të brendshëm që nuk do ta kundërshtonin atë në asnjë mënyrë. Gjatë fjalës së tij, shoku Hrushov tha gjithashtu se atij i ishte propozuar që të bëhej zëvendës i Molotovit, kur ky mbajti postin e Kryetarit të Këshillit të Ministrave (pas Rykovit) dhe se ai kërkoi që të dërgohej kudo tjetër, vetëm jo te Molotovi. Stalini atëherë ndryshoi vendim dhe e la atë Sekretar të Parë të Ukrainës.
Në të njëjtën kohë, shoku Molotov, - tha Hrushovi, - është një person besnik ndaj klasës punëtore dhe kështu ata kurrë nuk do mendojnë se ai është një tradhtar apo një agjent. "Kjo është absurditet - Unë e kam njohur Molotovin që në rininë e tij”, - tha shoku Hrushov. "Ai është tani në Vjenë në Komisionin për Përdorimin Paqësor të Energjisë Atomike. Disa më thanë, më këshilluan ta tërheq atë në Moskë për një kohë të caktuar, në lidhje me negociatat në Vjenë, duke thënë se nuk do të duket mirë në qoftë se unë do të takohen me të diku gjatë takimeve në Vjenë. Unë nuk pranova, sepse është e panevojshme të ngjall vëmendjen e Perëndimit, sepse kështu do t’u japim atyre një arsye që të thonë se ne jemi të frikësuar nga Molotovi? Ne nuk kemi frikë prej tij. Ne nuk kemi asnjë arsye për t'u frikësuar. Unë, për fat të mirë, do të takohem me të”.
No comments:
Post a Comment