Wednesday, July 9, 2008

KOSOVA - 10 DITET E PARA TE PAVARESISE

Doli nga shtypi libri: " KOSOVA - 10 DITET E PARA TE PAVARESISE" me njoftime kronologjike , komente dhe analiza nga axhensite me te njohura ne bote. Botimin e ka pergaditur Shoqeria Botuese " Kuvendi"
Shenimi hyres i botuesit Pjetër Jaku
“ Pavarësia” ishte e vetmja fjalë, që u lakua në të gjitha rasat, jo vetëm shkurtin e këti viti. Nuk ka fjalë në gjuhën shqipe, që të jetë përdorur më shume dhe, që të jetë ëndërruar më shumë, për t’u prekur. Në të vërtetë, pavarësia, jo vetëm në ëndrra, por u vu në themel të çdonjërit, nga të palindurit tek të pamundurit për ta ngrit dheun e tokës së larë më gjakun e tyre. E vetmja fjalë që e mori kuptimin e rritjes, te burrënimit, atë të të qënit të secilit Sovran i jetës së vet, Sovran i shpresës së tij, i ëndrrës së tij, i tokës së tij, i gjithëçkaje që i përkiste secilit prej te gjithëve. E vetmja fjalë, që nënkupton të lënit hapur të portës, pa patur frikë vrazhdësinë e gjuhës së grethave me “z”-t dhe “zh”-t sllave, pa patur frikë daljen për të hapur derën e moskthimit, derën e vdekjes, Të gjithë shqiptarët e kanë përjetuar këtë fjalë, me të gjitha dimensionet e saj, e kanë pritur realizimin, në të gjitha ëndrrat.
Kush e solli pavarësinë?
Së pari, do të vinte përgjigja: Pavarësinë e sollën ata që nuk janë dhe ata që ishin e janë me ta, me pavdekësinë e tyre.
Së dyti: e solli kolonizimi i tokave shqiptare dhe shpërngulja e dhunshme e shqiptarëve nga trojet e tyre historike. Le te kujtojmë ligjin e 10 shkurtit 1865, që u jepte kolonisteve 3 ha tokë të punueshme për 3 ha tokë të papunueshme, si e si të sillte sa më shumë serbë në Kosovë. Pra. E solli ligji i 03 janarit 1880, ku qeveria serbe kishte llogaritur edhe shpenzimet ne favor të saj. Në qoftë se për shpërnguljen e 40 mijë familjeve shqiptare do të harxhohesin 600 miljon dinarë, për kolonizimin e po kaq familjeve do të duheshin vetëm 200 miljon.
Së treti dhe më e rëndësishmja: e solli 1913-ta dhe padrejtësia më e madhe që iu bë shqiptarëve në të gjitha kohrat, vetëm pse serbët kishin dalë fitimtarë në luftën kundër osmanëve. A duheshin shpërblyer ata me një dhuratë të tillë?
Së katërti: e solli Memorandumi i Çubriloviçit “ Dëbimi i shqiptarëve” , ku sipas tij destabilizimi i Serbisë na paska ardhur nga anarkistët shqiptarë. Ky memorandum i priu gjithë spastrimeve dhe dëbimeve të dhunshme, të qindra mijëra shqiptarëve për në Turqi dhe vende të tjera. Memorandumi famëkeq mban vitin 1937.
Së pesti: Pavarësinë e solli levizja studentore e pranverës së vitit 1981 dhe përgjakja e Prishtinës. E solli 1989-ta dhe ripushtimi i Kosovës, duke iu rikthyer edhe njëherë viteve 28-40, kur serbët vetëm në katër qytete( Pejë, Ferizaj, Mitrovicë dhe Prizren) ndërtuan 15943 shtëpi për kolonët serb. Kështuqë, Kosova ishte ripushtuar disa herë dhe në disa forma.
Së gjashti: e solli lufta dhe gjaku i bijëve të saj, i ushtarëve të Lirisë të rreshtuar në Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës.
Së shtati dhe ndoshta së pari: E solli qendresa dhe durimi fenomenal ( biblik) i asaj politike që ndoqi i paharrueshmi Ibrahim Rugova dhe gjithë bashkëpunëtorët e tij që, edhe pse ishin nën kërcënim të vazhdueshëm, ditën të punojnë bashkë e t’i bindin miqtë e mirë, për t’i ndihmuar, ashtu siç u bë.
Së teti: e solli dëbimi masiv, i paparë në historinë e popujve, të shqiptarëve nga trojet e tyre, veprim makabër ky i xhelatit Millosheviç.
Dhe, së nënti: E solli e drejta e kombeve për të vetëvendosur, e drejta për liri, e drejta për të qënë të pavarur. Këto e të tjerë faktorë, që e sollën Kosovën në pavarësi janë shkencërisht të përligjur, politikisht të padiskutueshëm, moralisht të ngjizur në një gjuhë, në të njëjta zakone dhe të njëjtat kompaktësi përbërësish, që i japin të drejtën një kombi, për të qënë i pavarur dhe për t’u vetëqeverisur, edhe pse serbët dikur perdoren tezën e mosditjes së vetëqeverisjes nga shqiptarët.
Veç këtyre, a mundet dhe si, që serbët, përjetësisht të qeverisin një komb, që nuk ka asnjë lidhje me ta? Si mundet, që 6 përqind e serbëve të Kosovës të qeverisin 92 përqind të shqiptarëvë? Kur, ku dhe si ka ndodhur kjo në ndonjë vend të botës?
Cila është përmbajtja e këti libri dhe për çfarë duhet të shërbejë?
Shoqëria Botuese “ Kuvendi”, me një veprimtari botuese 15 vjeçare, i ndoqi me shumë vëmëndje ngjarjet që kishin të bënin me Kosovën, që në krijimin e saj. Në mënyrë të veçantë dhe, me një objeksion të veçantë, i sistemoi ato në dhjetë ditët e para të Pavarësisë, duke bërë edhe njëfarë seleksioni për të shmangur përsëritjen. Njoftimet vijnë ditë pas dite dhe nga i gjithë spektri i politikës ndërkombëtare, pasqyruar në mediat më të njohura të botës, si dhe nga mediat shqiptare të Kosovës dhe Shqipërisë. Një sistemim i tillë duhet t’i mbetët historisë, si një dokument më vlerë dhe lehtësisht i kontrollueshëm, për të gjitha rastet, kur kërkohet t’i referohemi fakteve historike, që kanë të bëjnë me këtë evenimet të një rëndësie shumë të rëndësishme. Më lehtë do ta ketë historiani, pas shumë vitesh t’i referohet këti botimi, se sa të shfletoj qindra mijëra faqe gazetash, për një paraqitje të saktë. Më lehtë do ta kenë diplomatët të ndërtojnë punën e tyre dhe t’u përgjigjen problemeve, që mund t’u dalin në takime të ndryshme, më lehtë do ta ketë gjithëkush ka nevojë ta fiksojë ose, t’i rikthehet kësaj ngjarje për motive të çfarëdoshme, qoftë edhe krijuese. Kështu, ky botim mendojmë se mund të marrë edhe vlera arshivuese të kompaktësuara, jo të hallakatura. Veç njoftimeve, në këtë botim gjinden edhe qendrime të ndryshme për të njëjtin problem. Një vend të veçantë zë në këtë libër edhe qendrimi i diasporës shqiptare, sidomos në Amerikë.
Diaspora shqiptare në Amerikë në ditën e shpalljes së pavarësisë
Pak ditë pas shpalljes u takova me një nga aktivistët më të njohur të diasporës, këtu në Amerikë, që për disa vite kishte drejtuar një radioprogram në gjuhën shqipe, nga ku ishin bërë të gjitha thirrjet, për të dalë në demonstrata antijugosllave, sidomos nga viti 1981 e këndej.
Kujtim Qafa, sapo ishte kthyer nga Kosova, ku e kishte “prekur” pavarësinë, aty ku ishte shpallur. “ Jam i befasuar,-më thotë ai,- nga dy faktorë, që kanë të bëjnë me psikologjinë shqiptare për raste festash dhe gëzimesh të tilla. Vetëpërmbajtja dhe organizimi model nga organet qeverisëse. Asnjë mburrje triumfale, edhe pse ishte një triumf i padiskutueshëm, asnjë e shtenë armësh në gjithë Kosovën. E kush mund ta ndalë shqiptarin të përdorë armën në gëzime të tilla? Pra, për këtë rast ai u përmbajt. E kush mund ta respektojë qeverinë e tij më mirë se shqiptarët e Kosovës? Besoj askush!”
Kujtim Qafa ishte nisur me Prenk Domgjonin që të premtën, edhe pse nuk ishin ende të sigurtë, nëse pavarësia do të shpallej të dielën, me 17 shkurt 2008. Veç kësaj, flamuri 3 km në Prizren, ishte një befasi jasht imagjinates dhe mbajtja e tij prej 1878 vetave. Në të gjitha qytet kryesore të botës, ku ka shqiptarë të organizuar, ishin thirrur komisionet për të manifestuar këtë rast. Në New York ishte zgjedhur sheshi dhe njoftuar shqiptarët. Aty gazetari i njohur Gjekë Gjonlekaj do t’i jepte tonin e zjarrtë masës së madhe të njerëzve, duke revokuar raste nga puna e tij si gazetar ne “ Zerin e Amerikës”. Prenk Gjokaj, edhe pse me defekt ne makinën e tij, do të gjente mënyrën për të ardhur në Detroit, pa filluar manifestimi. Në Çicago, pas ndalimit të përdorimit të sheshit, do të gjendej salla për më shumë se 1600 vetë, që emocionet të mos ndrydheshin më. Në Boston, Ohio, Texas e kudo Amerikës, do të “plasnin” telefonat, duke uruar njëri tjetrin. Në të gjitha kafet shqiptare, do te mblidheshin, për të ndjekur momentin e shpalles së pavarësise dhe gjatë gjithë ditës do të qendronin aty. Mbasdite u organizuan tubime, ku e si munden, nga më të voglat në familje, deri tek tubimet e organizuara. Shumë prej këtyre momenteve janë të fiksuar në faqet e këti libri.
A është pavarëesia vetëm kaq?
Në rrethet shqiptare kudo në botë, krahas gëzimit, u diskutua shumë edhe ky model pavarësie, ku ende shqiptarët e Kosovës nuk e gëzojnë të drejtën, kur pakicat serbe ( vetëm 6 përqind ) mund të pengojnë ligjet kushtetuese, të vetmet pakica në botë që kanë të drejta të dyfishta, që mund t’u imponohen shumicës. Ku është demokracia në këtë rast dhe, sa do të zgjas kjo lloj qeverisje? Më mirë kështu se hiç! Hap pas hapi dhe ditë pas dite do të portretizohet shteti i Kosovës. Paketa Ahtisari nuk është e pandryshueshme, perderisa Kosova ka parlamentin e saj. Ndërkombëtarët nuk do të qeverisin përjetësisht. Nga 120 vendet në Paralmentin e Kosovës, 20 karrigat e pakicave janë pak si shume, kur ata janë vetëm 8 përqind e popullsisë. Për të gjitha këto etj.. etj.. ndoshta do të duhet edhe nje botim i dytë, ndoshta do të bëhën edhe disa sish.
Pjetër Jaku,

Tuesday, July 8, 2008

Silvana Braçe: Unë bëj pjesë tek ata shqiptarë që e shohin të bukur dhe me shpresë vendin e tyre


Albert Zholi

INTERVISTA/Silvana Braçe: Unë bëj pjesë tek ata shqiptarë që e shohin të bukur dhe me shpresë vendin e tyre

TVSH ndryshoi rrjedhën e jetës sime
Hyrje
Gjithnjë aktive dhe në lëvizje. Silvana Braçe ish- drejtuesja e qindra emisioneve televizive në TVSH tashmë vazhdon aktivitetin e saj në Itali dhe Diasporë. Me dhjetëra koncerte që zhvillohen mes bashkëatdhetarë ve shqiptarë në Itali, Zvicër dhe rrethina mbajnë vulën e saj jo vetëm si drejtuese, por dhe organizuese. Me pasionin e përhershëm, gjithnjë lozonjare dhe e brishtë dhe pse shumë gjëra kanë ndryshuar në jetën e saj, vazhdon të jetë gjithnjë e re dhe karizmatike. Ajo është një nga gratë shqiptare që mposhti çdo vështirësi dhe arriti të ruajë karrierën e saj artistike dhe jashtë kufijve duke mos bërë kurrë jetën e një emigranteje të thjeshtë, por duke e vazhduar aty ku e la në Shqipëri. E ndërsa vazhdon me pasionin dhe buzëqeshjen e saj miqësore të drejtojë aktivitetet e shqiptarëve Silvana vazhdon të jetë dhe një ambasadore e shkëlqyer e atdhedashurisë në të gjitha format dhe ngjyrimet e saj. Atdhedashuri që e përcjell me shumë pasion tek emigrantët shqiptarë dhe mbi të gjitha tek brezi i dytë, tek fëmijët që janë të shtrënguar të jetojnë larg vendlindjes së tyre, Shqipërisë.
Box 1
VESHJA
Duke qenë një grua imazhi duhet të keni një raport të mirë me veshjet. Shpenzoni shumë?
Më pëlqen të vishem bukur, por më tepër shpenzoj për veshjet e skenës, ndërsa për përditë kam veshje të thjeshta që nuk kushtojnë, por që duken bukur megjithatë, sepse unë, e kam një sekret, i interpretoj ato. D.m.th, qëndrimi, ecja, shkon në harmoni me çfarë unë kam zgjedhur për një rast të caktuar. Jam kursimtare përgjithësisht dhe për këtë unë pres lëvdata, por ndodh e kundërta.

Box 2
Emisioni i parë
Cili ka qënë emisioni i parë që keni drejtuar në televizion? A ka pasur një emocion të veçantë atë ditë?
Emisioni im i parë ka qenë “Midis këngëve”, ku vetëm për një fragment unë isha intervistuese në terren për dëshirat muzikore. Nuk kam patur emocione dhe nuk e kam ditur vlerën asaj dite të parë në ekranin e vogël. Pikërisht ky shpengim bëri përshtypje në publik, buzëqeshja dhe profesionistë t shtuan se në ekran u duk edhe një portret tjetër interesant.. . këto ishin komentet e para prej të cilave nisën të më dalin fletët... d.m.th nisi vetëndjerja, që për fat nuk më shkëputi nga realiteti, por rriti përgjegjësinë tek unë për të paraqitur çdo herë edhe më mirë.
Si është e kaluara juaj. Ku u formua Silvana dhe çfarë mbani mend nga periudha e pafajësisë suaj?
Jeta fëminore është kujtimi, më i bukur, më i pastër që më vjen gjithmonë në mendje, si fillim jete, si koha e ëndrrave të mëdha, gëzimeve, shpresave. Dhe pse dhjetëvjeçarët kalojnë, mendja kur do të prehet vetiu... ndalon atje, pra është pikënisja dhe kuptohet sa e rëndësishme është ajo për formimin dhe historinë tonë më pas, madje nuk di të them se është familja apo shkolla, ajo më e rëndësishmja, që ka ndikuar të bëhem “unë”. Kujtoj kopshtin dhe edukatoret atje... mësuesen e shkollës fillore..., të cilat kanë qenë zonja të vërteta... gra të bukura me zë të ngrohtë dhe shumë të dashura... modelet e mia të para... për qëndrimin që do mbaja më pas. Më duhet të them se dhe ushtrimi në balet, që nga klasa e parë dhe mësueset atje kanë ndikuar shumë, gjithashtu, në formimin tim.
Keni qenë një vajzë e thjeshtë apo e përkëdhelur. Si kanë qenë marrëdhëniet tuaja me të tjerët?Marrëdhëniet me shokët dhe shoqet e shkollës kanë qenë të shkëlqyera. Kam qenë e evidentuar në fakt, dhe si një rast i veçantë trajtohesha, por gjithmonë e dalluar për mirë. Po kështu dhe me mësuesit, që mua më është dukur, se më kanë dashur gjithmonë dhe më kanë mbajtur me “hatër” nga kjo simpati. Kam qenë shumë e urtë dhe e ndrojtur, por jo se nuk kam qenë dhe “komandante”. Kurrë nuk kam spiunuar ose prishur shoqërira. Kam qenë shoqe e mirë dhe e besuar për të gjithë karakteret. Kështu më kishin mësuar edhe në shtëpi, që kurrë të mos merrja e çoja fjalë, më kishin ushqyer dhimbshurinë për më të dobëtit, të mos diferencoja shoqet nga raca, pasuria apo bukuria, por t’i doja të gjitha, të mos i ktheja “xhevap” më të rriturve, të mos përdorja fjalët “nuk dua”, d.m.th të përpiqesha gjithmonë të isha gati, në shërbim të të tjerëve. Pra, në shkollë unë u mësova që vetëm të lavdërohesha. Sa herë vinin prindërit të takoheshin me mësuesit, ndaheshin të lumtur nga fjalët e mira për mua dhe mi sillnin ato, duke më mësuar, ndoshta pak keq, se më vonë unë e kam patur të vështirë të pranoja vërejtjet. Kam gjurmë të kësaj edhe sot, megjithë përpjekjen për të qenë e arrirë në shumë gjëra që i marr përsipër.
Më pas erdhi koha e shkollës. Ju mbanin si bukuroshja e shkollës?
Nuk kam patur diçka për të veçuar nga jeta shkollore, se s’kam qenë çapkëne, por i kujtoj ato vite si një shqetësim i vazhdueshëm për të qenë e shkëlqyer, jo për vete se nuk e kuptoja se sa do më vlente kjo, por se kështu bëja krenare familjen dhe përmbushja besimin e dashurinë e mësuesve të mi. Që në gjimnaz nisa të bëhem e njohur si spikere në Radio Tirana e më pas në TV, por kjo më bëri edhe më të ndrojtur në shkollë dhe të kompleksuar se isha ajo e bukura, artistja, që kishin parë në darkë, ndërsa në mëngjes e zakonshmja.. . e kjo linte rast për komente. Por, që kur nisa kontaktet me RTV mbaroi jeta ime shkollore. U rrita para kohe, ia nisa halleve të tjera dhe kohën time, mendjen time e pushtuan tekstet e prezantimeve, që i mësoja faqe të tëra përmendësh, emocionet e tmerrshme para kamerave dhe problemet që më sillte ballafaqimi me gjithë të tjerët në ambjentin e kësaj pune që ishin më të rritur se sa unë. Dhe kujtimet e mia të këtyre viteve janë tashmë të mbërthyera nga ato artistike dhe të punës dhe pak kanë mbetur nga jeta gjimnaziste dhe studentore.
Ëndrra juaj ka qenë televizioni apo kishit një ëndërr tjetër?
Ëndrra ime u ravijëzua herët, që 14 vjeçe kur u caktova spikere në programet e rinisë në Radio Tirana e më pas me prezantimin e programeve muzikore në TV. Më parë më dukej se do bëhesha artiste filmash, akrobate cirku, balerinë, këngëtare... edhe mësuese kisha shumë dëshirë!
Ndonëse jeni marrë me televizion ju keni studiuar për ekonomik. Pse kjo përzgjedhje?
-Unë studiova për ekonomi-financë në Universitetin e Tiranës, dhe në fakt mendova se TV do të ishte një punë e dytë, jo për nga rëndësia, por si kohëzgjatje, dhe investova seriozisht në studime, ku kam dalë me rezultate shumë të mira në lëndët profesionale. Pas diplomimit punova 4 vite si ekonomiste, por pa u shkëputur nga ky institucion. Do ishte ftesa për të punuar me kohë të plotë në TV që më ndryshoi rrjedhën e jetës sime, dhe kalova nga shifrat në hapësirat fantastike të artit.


Gjithsesi jo gjithçka ka shkuar fjollë. Ka pasur dhe momente të vështira apo jo?
Nuk di ta them sepse nuk jam tip që mbaj ditar, apo statistika. E jetoj jetën çdo ditë, me intensitet maksimal e s’kam patur e as kam kohë të bëj përmbledhje, të shkruaj kujtime. Mendoj se çdo ditë ka momentet e vështira dhe të bukura se unë kam zgjedhur të jetoj me shumë njerëz përreth, me shumë angazhime, përkushtime, emocione. Megjithatë, diçka di ta them menjëherë se s’ka qenë aspak e lehtë të mbijetoja në TV, por kam punuar shumë dhe kam qenë e pathyeshme në besimin tim, se e meritoja të isha aty. Ditët më të vështira kanë qenë ato të punës, relizimit të programeve e më të bukurat vinin të nesërmen kur më uronin dhe komplimentonin.

Sipas mendimit tuaj kush është primare tek një drejtuese emisioni, bukuria apo inteligjenca?
S’ka primare, mendoj, duhet të jesh e kompletuar me të dyja. Jo me bukurinë si “kukull”, por atë magjepsësen, që vjen nga një shpirt i bukur dhe i pasur e nga një mendje e kthjellët dhe e shëndoshë. Im atë më pyeste, që fëmijë: “Më mirë të jesh e ditur apo e bukur?”. Dhe po vetë më përgjigjej: “Më mirë i ditur”. Po të jesh i zgjuar, di ta zbukurosh vetë vehten përveç bukurisë që ta jep vetë dituria.
Kush kanë qenë personazhet që ju kanë ndihmuar në karrierë?
Siç ju tregova, kur nisa, s’merrja vesh nga kjo punë, isha spikere në TV dhe s’kisha modele, por kur hyra në këtë radhë, gjeta aty Raimonda Belli, Flutura Çangun, Zerina Kuken, Fatbardha Krajën, Luljeta Laçin, Mimoza Tafaj, që ishin të gjitha një më e mirë se tjetra dhe kishe çfarë të merrje nga secila prej tyre. Ndërsa nga televizioni italian kisha idhull Rafaela Karranë.
Në një Shqipëri të varfër edhe prezantueset e televizionit jetonin si gjithë të tjerët. Ju ka shkuar ndonjëherë në mendje të ndryshonit profesion?
Nuk mendoj se pasuria është aq e rëndësishme për të ndryshuar profesionin. Nëse do mund të jepja më shumë diku tjetër, ndoshta dhe do e provoja. Shpresoj që dhe puna që kam bërë ka qenë shumë e dobishme. Këtë ma kanë provuar duartrokitjet dhe përshëndetjet e publikut që më kanë inkurajuar për vazhdimësinë.
A ekziston për ju dashuria e vërtetë?
Unë besoj tek dashuria e vërtetë. Ndoshta kjo që them është naive sepse edhe e kam pësuar nga ky besim, por kjo s’do të thotë të mohoj ekzistencën e saj.

Në Shqipëri të gjithë njerëzit merren me politikë. Juve ju intereson fusha e politikës?
Politika më pëlqen, është diçka shumë inteligjente dhe e domosdoshme për stadin aktual të shoqërisë njerëzore. E ndjek politikën pikërisht për këtë pjesë, duke lexuar midis rreshtave. Ne në mënyrë shumë të papërgjegjshme, shpesh japim mend e bëjmë si më të zotë se ata që janë në krye... por s’është e vërtetë. Unë s’kam marrë kurajon të hyj në politikë, me gjithë ofertat, pikërisht se s’ndjej të kem atë formim kompleks, të gjithanshëm, që kërkon të qenit aty, përveçse ende e dashuroj profesionin tim dhe pozicionimi në politikë s’do i bënte mirë atij.




Çfarë pëlqeni tek të tjerët dhe a jeni kritizere?
-Më pëlqejnë njerëzit e sinqertë që flasin, tregojnë, njerëzit muhabetçinj dhe me humor. Nuk jam kritizere për të tjerët, unë i pranoj njerëzit ashtu siç janë, ose maksimumi mund t’i sugjeroj diçka, por me shumë kujdes që sugjerimi mos të tingëllojë kritikë ose mospranim.
Si e ndjeni veten në emigracion?
Unë nuk e ndjej emigracionin, se po e vazhdoj jetën njëlloj si në Shqipëri. Vazhdoj të punoj me koncerte për bashkatdhetarë t në Itali (siç bëja edhe më parë) dhe jam shumë e lidhur me gjithçka ndodh në Shqipëri përmes udhëtimeve të shpeshta, komunikimit dhe tv satelitor. Më mungon studio e Tvsh, por kam punuar aq shumë aty, saqë mbresat janë ende të forta.
A mendoni se do të ktheheni një ditë në Shqipëri?
Sigurisht, vetëm koha nuk është e përcaktuar qartë, për shkak të angazhimeve me punë të bashkëshortit. Unë bëj pjesë tek ata shqiptarë që e shohin të bukur dhe me shpresë vendin e tyre, ndryshe nga një pjesë e konsiderueshme, që për fat të keq, që hedhin baltë mbi Shqipërinë tonë të dashur dhe çdo përparim të saj e mohojnë ose ngjyrosin me politikë. Do të dëshiroja me gjithë zemër që fëmija im të edukohej në shkollat tona, megjithëse tashmë dhe ato janë si në perëndim, por unë si romantike e pandreqshme që jam, besoj se atje ka ende diçka prej toke, prej Shqipërie, që mua më pëlqen aq shumë, se është e imja, se jam rritur me të, se jam krenare për veten. Dhe këtu ndryshoj nga shumë bashkatdhetarë që mohojnë origjinën e tyre dhe nuk u flasin fëmijëve në gjuhën tonë. Jam përpjekur, me statusin që kam si njeri publik, të influencoj sado pak në rritjen e ndjenjës të shqiptarizmës, sidomos nëpër koncertet e shumta nëpër Evropë, ku jo thjeshtë prezantoj, por përcjell mesazhe të fuqishme, të cilat sjellin emocione, lot dhe shumë shumë shumë duartrokitje.
Ç’është familja për ju?
Gjithçka për mua rrotullohet tek familja. Kështu jam rritur tek prindërit ku çdo gjë diskutohej, tregohej, gëzohej, vajtohej, në familje e të njejtën traditë dua të përcjell dhe në familjen e re që kam krijuar. Komunikoj shumë edhe me djalin, Fatjonin, që t’i krijoj atij terrenin e favorshëm për të shprehur çdo dëshirë e mundim, të ndjej mbështetjen dhe ndihmën në raste të vështira, të kuptojë se shtëpia është e vetmja fole e ngrohtë dhe e sigurtë e për të ardhmen që ajo t’i vlejë si një valvul shkarkuese nga streset e jetës si i rritur. Pra familja për mua është gjithçka dhe çdo gjë tjetër bëhet në funksion të begatisë dhe gëzimit të saj. Mendoj se kur punojmë për familjen tonë, punojmë dhe për një begati dhe harmoni të gjithë shoqërisë.

Nëse do ishit e pasur gjëja e parë që do bënit?
Do e ndaja pasurinë time me të tjerët. Më erdhi dikur një ide, sikur u pasurova e në vend të mendoja se ku do kënaqesha me këto para, unë po bëja listën e të afërmve dhe miqve që kishin më shumë nevojë për to. Kurrë nuk do e shpërdëroja pasurinë për luks të tepruar. Nuk e adhuroj. Më pëlqen jeta e thjeshtë, sa më afër tokës, natyrës, duke u përplasur për ekzistencë.

Ndërkohë që vitet ikin ju mbeteni e njëjtë. Sa kohë i kushtoni look-ut në ditë?
Fare pak. Vite më parë, më shumë rrija përpara pasqyrës dhe pispillosesha, por e kuptova dikur, se sa më natyral, aq më e shëndetëshme është për fytyrën dhe më bukur dukesh. Në skenë dhe ekran, sigurisht që kam një kujdes tjetër. Nuk frekuentoj qendrat e estetikës, jo se nuk kam qef edhe unë të relaksohem dhe të më bëhet yzmet në to, por për vehten nuk kam asnjëherë kohë, ndërsa për familjen apo miqtë, jam gjithmonë gati të përgjigjem edhe me sakrifica. Çështje karakteri! Si përfundim, nuk bëj as extation (zgjatje floku) e masazhe, as pedikur e manikyr, por përdor nganjëherë ndonjë krem për fytyrën dhe kaq.
Librat në jetën tuaj diçka e përhershme?
Jo e lidhur pazgjidhshmërisht, por aq sa ato më duhen. Jeta tani është shumë dinamike dhe s’ka kohë për të lexuar qindra fletë, por në çdo mënyrë, përpiqem të informohem e të jem në rrjedhat e kohës. Leximi i romaneve më është dukur gjithmonë një luks, pasi unë që fëmijë kam rendur pas punës dhe i kam dhënë kuptim jetës përmes “action”, veprimit, komunikimit, përkushtimit dhe shumë gjëra që do të mi kishin mësuar leximet voluminoze, mi ka mësuar jeta, se kaq gjallë e kam jetuar atë, kam mijëra njohje, kilometra pa fund udhëtime dhe ndodhi ekstreme. Jo se nuk lexoj, madje leximi më qetëson, më ushqen trurin dhe me të vërtetë që e konsideroj luks, se përvojat e të tjerëve vijnë aq lehtësisht si mësime për ty, se është e mrekullueshme p.sh të lexosh autorë si: Stefan Cvajg... apo Daniel Still (për ne femrat janë një lumturi dhe frymëzim i jashtëzakonshë m). Më pëlqejnë edhe librat biografikë e historikë, d.m.th çdo e vërtetë.

Ushqimi i prefruar
S’kam preferenca. Ha çdo gjë, që është e lezeçme.

Supersticioze?
Me raste. Ne të gjithë kur jemi në hall, kujtohemi për shenjat fatsjellëse, ose kthejmë sytë nga qielli e me “ahe” lusim shpëtimin tonë. Dhe unë nuk bëj përjashtim nga ky ritual i vjetër sa njerëzimi

Festivali i Parë Folklorik në Diasporën Shqiptare të Amerikës burim i pashterëshm i gurrës popullore

BEQIR SINA, New York



Festivali i Parë Folklorik në Diasporën Shqiptare të Amerikës burim i pashterëshm i gurrës popullore



Çmimin më të rëndësishëm,"Flamuri i Festivalit", e mori shoqëria kulturore nga New Yorku, "grupi Bashkimi Kombëtra' me drejtues Gjergj Dedvukajn


WARREN - ROCHESTER HILLS MI: Në Rochester Hills të Detroitit, përfundoi Festivali i Parë Folkolirk i Diasporës Shqiptare në SHBA-ës . Aktiviteti më i veçantë, i pari dhe më i madhi i organizuar nga Kisha Katolike Shqiptare "Shën Pali" në Warrën afër Detroitit në Qytetin Rochecter Hills. Ku shërben Meshtari dhe famullitari i saj dom Anton Kçira. Në mesin e rreth 150 pjesmarrësve, dhe pesë shoqërive kulturore, dy grupet nga New Yorku, ai i djemve dhe vajzave të Kelmendit, dhe ai i Bashkimit Kombëtar, fituan çmimet e para së bashku me grupin e kishës se Shen Palit, "Gjergj Kastrioti - Skenderbeu"

Udhëheqësi artistik dhe libretist, i këtij festivali poeti Gjovalin Lumaj një ndër organizatorët kryesorë, thotë se ndër kriteret kryesore për pjesëmarrësit në festival është “zgjedhja e bukur e grupeve folklorike shqiptare që edhe më parë kanë demostruar vlera në këtë zhanër, këtu në SHBA-së, qasja e gjithanshme dhe shumëllojshmëria e burimeve folklorike nga të gjitha trevat, ruajtja e kultivimi i taditave tona të mrekullueshme, si dhe ajo më e rëndësishmja, trashgmnia e këtyre traditave të bukura kombëtare në Diasporë“.



Në Festivalin e Parë Folklorik të Diasporës Shqiptare në SHBA-ës, u konkurua në rreth 20 kategori me çmime për këngë, valle, veshje popullore, dhe prezantimi e defilimi në skenë. Në festival u paraqitën me program folklorik burimorë, nga të gjitha trevat tona si edhe nga Çamëria, të Malësisë së Kelmendit, me këngë për krye krahu, këngë me lahut, çifteli, vajëtim, kërcim Malsorçe e të tjera. Dhe, mund të themi lirisht ashtu siç u shpreh edhe në ditën e hapjes së festivalit, mikpritësi i tij Meshtari dhe famullitari i saj dom Anton Kçira, se çmimin e parë e ka publiku u mrekullueshem, mërgimtarët tanë nga të gjitha anët që e ndoqën me interesim të madh këtë festival.

Dom Anton Kçira tha se " Festiavli i Parë Folklorik i Diasporës në SHBA-së, është festivali i "Perspektivës së një bashkimi kombëtar(Kosovës, Shqipërisë, Çamërisë, shqiptarve të Malit të Zi, atyre në Maqedoni, Preshevë, Bujanovc, Medevegje) në një skenë, dhe i ruajtjes së vlerave dhe kultivimi i traditës sonë kombëtare".



Në këtë festival triumfojë me të vërtet kënga, vallja, melodia dhe veshja e larmishme kombëtare shqiptare. Kësaj radhe, u dëshmua se në një konkurencë të fortë, në New York, erdhën dy çmimet më të rëndësishme të festivalit, dhe më shumë se gjysma e çmimeve inkurajuese, Çmimi e parë të festivalit, Flamurin kuq e zi me shkabën dy krenare, i cilësuar Çmimi i Parë i Festivalit”- i takoi shoqërisë kulturore nga New Yorku, "grupit Bashkimi Kombëtra' me drejtues Gjergj Dedvukajn. Cmimi i dyte njëra nga grupet organizatore e festivalit shoqërisë kulturore të kishës së Shën Pali, grupit "Gjergj Kastrioti . Grupi më i duartrokitur duket se ishte grupi i djemeve e vajzave "Kelmendi" nga New Yorku.


Drejtor artistik i këtij Festivali ishte rapsodi Fran Gjokaj, udhheqës artistik dhe libretist poeti Gjovalin Lumaj ndersa regjizor i festivalit Ndue Gjekaj. Për ndarjen e çmimeve ishte ngritur edhe nje juri me profesionist të kësaj fushe. Juria e festivalit ishte përbërë nga kryetari Zef Përgega, gazetar dhe publicist i njohur, studiues i vlerava folkolrike shqiptare, Met Agolli ish koreograf i ansambilit Kombëtar, dhe pjesmarrës në të gjitha festivalet kombëtare në Shqipëri.profesor Lulash Palushaj studiues dhe njohës i mirë i folkolrit tonë, Mëhill Cuni mysafirë special nga Shqipëria, specialisti i muzkës Tonin Tushaj, dhe njohësi i folklorit Julian Cefa. Festivalin e prezantuan Dritan Dragu dhe Nerina Jahja. Festivalin e hapi kënga me titull "Nuk kam djem me u kalb në Qeli" ndërsa u mbyll me vallen "Vallja e Pavarësisë së Kosovës". Në festival morën pjesë këngëtar, vallëtar, instrumentistë dhe grupe nga Micigani, Bostoni dhe New-Jorku.

Festivali u organizua në mjediset e kishës se Shen Palit, dhe u zhvillua për tre ditë me rradhë nga 3-6 korrik 2008. Sponsor gjeneral i festivalit ishte Kisha Katolike e “Shen Palit”, Warren - Rochester Hills, Michigan. Sponsor të tjerë që e mundësuan realizimin e këtij aktiviteti të parë në këto përmasa në këtë pjësë të Amerikës, ishin biznesment e suksesëshm Ekrem Bardha, Marash Nucullaj, Ndue Ftoni,Malote Ivezaj.
Box:


Çmimi i parë i festivalit , iu dha shoqërisë kulturore të kishës së Shën Palit grupit "Gjergj Kastrioti - Skëndërbeu". Çmimi i Dytë i festivalit iu dha "Grupit të shoqërisë kulturore " Djemtë e Kelmendit" nga New Yorku.Dhe cmimi më i rëndësishëm,"Flamuri i Festivalit", iu dha shoqërisë kulturore nga New Yorku, "grupit Bashkimi Kombëtra' me drejtues Gjergj Dedvukajn.

Çmime dhe çertifikata inkurajuese :

Kënga më e mirë 'Nuk kam djem me kalb në Qeli" kënduar nga Lulash Palushaj.
Këngë më e mirë folklorike "E dua Kelmendin" rapsodi Fran Gjokaj
Çmimi i ardhmërisë " Zoti e bekoft Amerikën" kënduar nga Albert Stanaj me tekst të Julian Cefa
Çmimi i publikut "Tri heroinat" kënduar nga Dila Geca, shkruar nga Gjovalin Luma
Çmimi folklori qytetar "Qytetare shkodrane", Sokol Martini - Gjergj Dedvukaj.
Çmimi Instrumentistët e traditës, "Shoqëria Bashkimi Kombëtar" New York.

Çertifikata "Motivi burrëror", për solisten e vogël dhe të talentuar Hana Lulgjuraj
Çertifikata "Solisti më i mirë" - Ylli Isufaj
Çertifikata "Cifti më i mirë i vallëtarve" Mark Camaj, Kristina Sinishta, Joli Paparisto.
Çertifikata për Kostumografi - "Vallja e Kelmendit.

Grupi më i mirë i valleve u shpall "Bashkimi nga Boston"
Vallja më e mirë e festivalit u shpall "Vallja e Pavarësisë" Joli Paparisto
Çertifikata, koreografia më e mirë, udhheqësi i grupit të vallëtarve nga Bostoni , Bashkim Braho.
Çmimi i publikut Grupi i Vajzave të shoqërisë "Rozafati' nga Kisha katolike Zoja e Shkodrës New York, me udhëheqëse artistike të mirënjohurën Axhelina Nika



Thanë për festivalin :

Marash Nucullaj:

Festivali mendojë se hyri në çdo familje shqiptare në Detroit e rreth tij. Pasi, ky është i pari dhe shumicae pjesmarrësve as kishin parë e dëgjuar për festivale të tilla. Ky festival u hap rrugën që në të ardhmen të organizohen festivale edhe më madhështore, edhe më të bukura. Megjithatë, e mira nuk ka fund - dhe ky festival do të mbeëtet festivali i së ardhmes. Kjo ishte një ekspierencë e re, këtu në Detroit, e cila në të ardhmen nxjerr më shumë detyra. Pasi edhe qëllimi i organizimit të këtyre festivaleve, është që ato të mirëpriten dhe të lënë mbresa.

Fran Gjokaj :

Është koha që në Amerikë të mbahet edhe një festival gjithë kombëtar me pjesmarrës nga Shqipëria, Kosova, Arbëreshët e Italisë dhe nga ata shqiptar të të gjitha viseve.Mesazhi i këtij festivali është përcjellja e jehonës së tij tek të gjithë komuniteti shqiptar në këtë shtet dhe që cdo njeri të përfitojë nga ky festival.Të mësojë nga vlerat dhe virtyetet e vërteta të folklorit burimore kombëtar. Shqiptarët e Amerikës, me anë të këtij festivali , e panë veten e tyre edhe një herë në vendlindjen e tyre. Ata kaluan disa çaste mes bukruive të mrekullueshme të Kelmendit,panë Camërinë , Kosovën , panë gjithë Shqipërinë me forcën e saj të madhe të këngës e valles popullore shqiptare.


Bashkim Braho.

Është një pjesmarrje e bërë nga ftesa e cila na bëri organizatori i këtij festivali Kisha katolike shqiptare në Detroit Shën Pali.Dhe ftesa e tyre ishte një kënaqësi për ne .Ky festival si hear e parë dhe organizimi i madh që kërkon në festival janë për t'u lavdëruar.Si hear e parë ky festival kishte shumë gjëra të cilat nuk i kam parë në festivalet e tjera.Prakalimi i fillimit të festivalit, ishte hear e parë që mbahet në Amerikë.Grupet pjesmarrëse duket se janë të përgatitura mirë dhe shprehin qartë atë larminë e madhe të të gjitha ngjyrave të folklorit tonë kombëtar.


Gjovalin Gega

Festivali për këtë pjesë të komunitetit shqiptarë në SHBA, tregon se kjo është një mrekulli të shohësh që në një festival si ky të mblidhen kaq shumë shqiptarë.Kënaqësia më e madhe është se të rinjët tanë fëmijët tanë, gëzojnë përpra këtyre grupeve me plot ngjyra dhe me këngë e valle nga të gjitha tervat tona.gega thotë se ky festiavl më shumë se gjithcka tregonë bashkimin.

Angjelina Nika :

Festival i mbi të gjitha tregon se kudo që jemi ne shqiptarët, edhe kaq larg sa këtu në Amerikë, këngën e vallen popullore e kemi në zemër, e kemi tarditë e trashëgmni. Fati ynë që pjesa më e madhe këtyre organizatorëve të këtyre festivaleve se në Neë York edhe këtu, kanë një kulturë dhe eksperiencë në këtë fushë për bër një festivali kaq të bukur.


Zef Pergega :

Festivali prezantoi, aktivitetin kulturor të vitit, në Detroit, dhe ndoshta më të veçantin në diasporë, me organizimin e Festivalit të Parë Folkolirk i Diasporës Shqiptare në SHBA-ës. Para së gjithash organizimi i këtij evenimenti kulturor shihet në sytë e thellë të pjesmarrësve të shumtë, si një ngritje të ndërgjegjes atdhetare në kultivimin e vlerave, përkundër anakronizmit ahenxhinj. P jesmarrja e grupeve folklorike që veprojnë në Michigan, New York e Boston sihte me të vërtet një garë konkuruse. Specialistët janë të mendimit se aktivitetet që organizohen në diasporë, në shumicën e rasteve, nuk kanë pika takimi me folklorin dhe traditën burimore të këngës dhe valles popullore. Ne diten e hapjes,për herë të parë në Amerikë u bë një parakalim i grupeve në qytetin Rochester Hills në ambientet e jashtme të kishës së Shën Palit.

Gjoovalin Lumaj:

Përgjithësisht mund t'a quaj një festival të suksesëshme. Këtë e tregojë edhe interpretim i shkëlqyer i këngëtarve e vallëtarve të grupeve dhe solistëve të këtij festivali, e tregojë publiku ynë i mrekullueshem. Festivali pati vlera, të cilat janë për t'u vlersuar dhe marrë në konsiderat edhe për të ardhmen tonë. Ky do të ishte një festival gjithë përfshirëse, me të gjitha këngët e vallvet tona prej nga Kosova, Shqipëria e Camëria.

Dom Anton Kcira


Festivali i parë i diasporës shqiptare, e bëri këtë kishë (Kishën e Shën Palit) të duket edhe më e bukur. E mbuluar e tëra kuq e zi, dhe e zbukuruara dhe e hijeshuar me ngjyrat e bukuara të veshjeve popullore kombëtare të grupeve, pjesmarrëse. nga këngët e vallet tona më të bukuara, ishin mrekullia e këtij festivali.

Kisha e Shën Palit, i ka ruajtur gjithmonë këto visare të çmuara të kombit tonë, edhe këtu përtej oqeanit edhe athere kur rrezikohej egzistenca e saj. Mbajtja e gjallë e trashëgmnisë sonë kombëtare, bëhet të tregojmë vlerat më të mira të traditës sonë kombëtare. Kështu, që edhe ky festival për ne që jetojmë në emigracion ka vlera shumë më të mëdha përcjellëse tek brezat tanë. Festivali ngelet si trashgmni e fëmijëve shqiptar në emigracion, me këngën, vallen e melodin shqiptare të të gjitha visve shqiptare, prej nga Kosova, Shqipëria dhe Camëria.

Shqipëria nuk mund të jetë e cliruar, nëse Çamëria dhe trevat e tjera të saj janë ende të pushtuara

Nga Këze (Kozeta) Zylo

Shqipëria nuk mund të jetë e cliruar, nëse Çamëria dhe trevat e tjera të saj janë ende të pushtuara

Vendimet famekëqe të Konferencës së Londrës, më 1913, ishin një ogur i zi për Kombin shqiptar, ogur që miliona shqiptarë e ndjejnë ende mbi shpinë.
Absolutizmi i vendimeve të tyre, bëri që Kosova, Mali i Zi, Dibra, Camëria t’i shkëputeshin trupit meme Shqipërisë, dhe t’ju dhuroheshin padrejtësisht shovinistëve fqinjë.
Si rrjedhojë, pushtimi i këtyre trevave bëri që të ushtrohej një genocid i paparë në historinë e njerëzimit, me raprezalje, vrasje, gjak, përdhunime…
Për këto le të kujtojmë se çfarë ndodhi në fund të shekullit të kaluar me Kosovën martire, ku ultranacionalistët serbë me Sllobodan Millosheviçin në krye, ushtruan një genocid të pashembullt ndaj popullit shqiptar në Kosovë. Atje u bë një spastrim etnik, u bënë krime të tmerrshme, që kurrë mendja njerëzore nuk mund t’i marr me mend, ato i ndjen vetëm populli i Kosoves, që iu vranë, përdhunuan, masakruan, prindërit, gratë, fëmijet e tyre, dëshmi këto të jetuara dhe të para me sytë e tyre.
Sidoqoftë, Kosova më në fund e fitoi Pavarësine, falë Luftës heroike të UCK-s me popullin e saj luftëtar dhe diplomacisë Amerikane, një mike e përhershme e Shqipërisë!
Kurse Camëria, është një plagë që kullon cdo ditë gjak, për rrjedhojë Shqipëria, nuk mund të quhet e shëruar, në rastin konkret akoma nuk është e çliruar.

Historia e kafshuar

Shoqata “Çamëria” në New York me kryetar z.Sali Bollati, u mblodhën për të përkujtuar viktimat e dhunuara barbarisht nga genocidi grek, me në krye gjeneralin famëkeq Zervën, që udhëhiqte banden kriminale pë të ushtruar spastrimin etnik në krahinën e Çamërisë.
Në mjediset e Institutit “Gjergj Kastriot Skanderbeg” me pronar z.Rrape Ruci, kishte ardhur komuniteti cam per të përkujtuar këtë ngjarje nga më tronditëset, për të përkujtuar 27 Qershorin e vitit 1944. Kjo ditë e zezë përkon me dhunën, vrasjet çnjerëzore dhe dëbimin me forcë të popullit çam nga Krahina e Çamërisë.
Z.Sali Bollati një intelektual dhe aktivist i palodhur i cështjes shqiptare dhe atë çame, që mbeti jetim qysh në moshën 7-vjecare, nga dora gjakatare e Zerves, na drejtoi në mjedisin ku do të shfaqej një video me dëshmitë e popullit çam për këtë masakër barbare!
Aty na uronte mirëseardhjen dhe z.Senko Brahimi së bashku me familjen e tij, një tjetër aktivist i çështjes çame, i cili me punën e palodhur të tij po na njeh me barbarizmin e gjeneralit Zerva, ushtruar mbi popullsinë e pafajshme çame!
Ndërsa shikoja dhe dëgjoja të filmuara dëshmitë e mjaft grave dhe burrave çamë, valëngjethjeje dhe drithërrima me përshkonin tërë trupin, për cfarë ata kishin parë, për tmerret që vazhdojnë t’i kenë akoma në sytë e tyre.
Fatkeqesisht këto dëshmi nuk na janë dhënë më përpara nga diktatura, nuk i kemi mësuar në librat shkollorë, kjo heshtje totale e saj për krahinën e Çamërisë bën që të pohosh se: vetë ne e kemi mohuar më së pari veten, kështuqë duke mohuar vetëveten, grupeve terroriste u lind e drejta ekskluzive për të ushtruar këto masakra që kanë ndodhur në krahinat e saj, pushtuar padrejtësisht nga shovinistët fqinjë!
I dëgjoja me një gjendje emocionale tepër të ngarkuar, dhe nuk kishte sesi të mos ndjeja historinë e popullit tim në rrugët e cakërdisura të mërgimit, njëhistori të kafshuar, të ndukur sipas epsheve të historianëve që i shërbyen diktaturës dhe që na e servirnin historinë vetëm brenda bunkierit komunist!
E si ta kuptonte brezi im që filloi të ushtronte profesionin në fusha të ndryshme, pas viteve 81, veçanërisht këtu flas për arsimin, meqënse jam vetë e ketij profesioni, kur këto nuk shkruheshin, nuk thuheshin, por historia shkruante se si zbuloheshin armiqtë, puçistët e Kombit, ose gjithë populli duhej të ishte ushtar dhe të mbronte vendin nga imperializmi amerikan, imperializëm që s’e pushtoi kurrë, përkundrazi e çliroi Kosoven, vendin tim nga kthetrat e Serbisë.
Megjithatë, ne që kemi qenë jashtë burgjeve, jemi të gjithë mëkatarë, për çfare ka ndodhur me historinë tonë, me bashkatdhetaret tanë, që u kalbën burgjeve, u internuan, u vranë, ose shumë intelektualë u dëbuan nga Atdheu dhe nuk u lejuan kurrë, të vinin në tokën që i lindi dhe rriti ata!
Por sot nuk dua të largohem nga tema, pavarësisht se dhe këto që përmenda më lart janë në funksion të historisë sonë të shtrembëruar dhe të përçudnuar nga diktatura bizantine!

Populli Çam dëshmon

Në video jepeshin me filmime tokat e pasura të Çamërisë, liqenet, pyjet, shtëpitë e bukura me një arkitekturë të përsosur, por që fatkeqësisht tashmë janë në duart e shovinistëve grekë.
Kështu gruaja e moshuar dëshmitare e masakrës, znj, Fatime Isufi, Filat dëshmon:
Kam parë tmerre me sy, mos i paftë as hasmi, kur na dëbuan më 27 Korrik, kemi ndenjur gjashtë muaj në buzë të lumit, në vapë, në baltë…dhe fjala i ndërpritej në buzë, pasi e përjeton përsëri atë tmerr që pa ajo në atë ditë të zezë për Çamërinë, si në natën e Bartolomeut.
Z.Mehmet Izeti Sejko dëshmon se erdhën nga Konispoli në Vlorë, me plagët në trup nga raprezaljet që u benë ne krahinën e Çamërise
Z.Memo Karameto e përshkruan vitin 1944 të tmerrshëm, pasi familja e tij erdhi fukara, sepse nuk kishin mundur të merrnin asgjë nga pasuria e tyre, dhe për ironi të fatit dëshmon se dhe shteti nuk ju kishte dhënë asnjë ndihmë, por pohon se familjet shqiptare na ndihmuan.
Znj.Ilmie Ibrahimi do të kujtoj strehimin e familjes së saj në fshatrat e Peqinit ku ishte mirënjohëse për mikpritjen e tyre.
Z.Shuahip Karamata jep dëshmi rrënqethëse për shtetin diktatorial, pasi ai ndjeu aty të njëjtën raprezalje, kështu në vitin 1949 një pjesë e burrave çamë u morën dhe u internuan pasi nuk kishin pranuar t’ju shërbenin njësiteve greke. Ata kishin pohuar se do t’i shërbenin vetëm Shqipërisë me flamurin kuq e zi perpara!
Pas kësaj u internuan në fshatin Lozhan të Korcës, të përbuzur dhe të mohuar nga bashkatdhetarët e tyre!
Në vitin 1953 vazhdon dëshminë z.Karamata na u hoq nështetësia, gjë që e pritëm me një dhimbje të tmerrshme, pasi kjo ishte në shërbim direkt të qeverisë greke.
Znj.Qefire Sheremeti dëshmon se vjehrri i saj bëri burg, se nuk donte që të kishte nënshtetësinë.
Z.Mufit Jakupi do të jepte dëshminë se në vitin 1951, kur u vu bomba në ambasadën sovjetike, i arrestuan dajon e tij, dhe kështu filloi për familjen e tij një tjetër raprezalje, sa arriti që të thoshte i detyruar se nuk jam cam!
Ndërsa z.Mehmet Minga do të pohonte se nuk ja kishin lënë vëllain të ushtronte detyrën e zv/Prokurorit në Vlorë, por e morën dhe e internuan në Krastë të Elbasanit.
Pronat e popullatës çame janë të pallogaritshme, kështu z.Ramadan Matraku dëshmon se i kanë marrë me dhunë 85 dynym tokë.
Z.Kadrie Osmani tregonte tapitë e tokave, që dhe pse dukeshin të zverdhura nga koha, ato lexoheshin qartë në dokument.
Z.Sabri Sulejmani ka 70-80 dynym tokë, ka lënë shtëpinë dykatëshe, vende turistike.
Z.Ibrahim Braho ka lënë 45 dynym tokë, anije peshkimi, fabrike vaji, mulli mielli…
Znj.Lumturi Mushi dëshmoi se nga përkthimet që ka bërë në arshiva dhe nga dëshmitë e gjyshërve të saj, tregoi se kishte 125 ha pyll, 3 ha kopshte, mulli vaji…etj
Të gjitha këto dëshmi rrënqethëse, shoqëroheshin me melodinë vajtuese të bilbilit të Çamërisë, Çelo Mezani dhe do të mbylleshin me amanetin e z.Elez Dules se do të shkonte në Greqi vetëm me emrin e tij, emër që e ka të pagëzuar nga prindërit, dhe jo ta ndërroj sipas orekseve të ekstremistëve grekë.
Kurse e moshuara znj.Qefine Sheremeti u ka lënë amanetin djemve, se Çamëria është e shqiptarëve.
Dhe ky amanet transmetohet tek vajza e re Enkelejda Sheremeti , që dhe pse nuk është lindur në Çamëri, ajo do që ta ruaj të gjallë vendlindjen e prindërve, vendlindjen e të parëve të saj.
Kështu e fokusuar në dëshmitë e tmerrshme të dëshmitarëve që kanë ngelur gjallë, edhe dhoma ku jepej filmimi të dukej sikur rëndonte në këtë përshpirtje për të nderuar viktimat, rëndonte së tepërmi nga pesha e dhimbjes, nga pesha e lotit të dëshmitarëve, nga plaga e hapur që ende rrjedh gjak papushuar në trupin e mëmëdheut të shumëvuajtur, që ende vazhdon të jetë i pushtuar edhe pse në shekullin e 21!

27 Qershor, 2008
Staten Island, New York


SHOQATA TROJET E ARBËRIT ORGANIZON SESIONIN E SHTAT SHKENCOR ME MOTONË E DJATHTA SHQIPTARE DREJT SHQIPËRIS ETNIKE

SHOQATA TROJET E ARBËRIT ORGANIZON SESIONIN E SHTAT SHKENCOR ME MOTONË E DJATHTA SHQIPTARE DREJT SHQIPËRIS ETNIKE

Tema:Shqiptarësia e Ferizajt dhe e trojeve etnike gjatë periudhës 1908 1968

Të nderuar bashkatdhetarë shqiptar
Shoqata jonë tashmë me emër të ndryshuar, ka vendosur që me 27 dhe 28 korrik 2008 në Ferizaj të organizojë sesion e shtatë shkencor me temën Shqiptarësia e Ferizajt dhe e trojeve etnike gjatë periudhës 1908 - 1968 që do të këtë objekt trajtimi personalitete dhe ngjarje të historisë sonë të lavdishme brenda periudhës se viteve të përmendura.
Do të ishte në interes që nga ky sesion shkencor kontributet të marrin një karakter më të thelluar shkencor për të provuar para opinionit tonë dhe të huaj se po bëjmë një hap përpara për të ndriçuar në mënyrë të argumentuar të kaluarën tonë.
Këshilli Organizues ka vendosur që kumtesat e këtij sesioni si dhe të sesioneve që do të pasojnë të respektojnë periudhën kohore të përcaktuar (1908 - 1968) dhe mos të kenë më tepër se katër faqe tekst. Punimet qe do të dërgohen, më vonë, redaksisë duhet të jenë të mbështetura me referenca dhe ato nuk duhet të jenë me tepër se 15 faqe.
Këshilli Organizues kërkon që kumtesat të dërgohen, më së largu, deri më 15 korrik 2008 nëpërmjet postës elektronike, në mënyrë që ato të konfirmohen dhe të evidentohen në programin e sesionit.
Për informata tjera në: Tel. 00377-44-124-652 dhe email: m_shatri@hotmail.com
Tel. 0049 431 74191 dhe email: nue_oroshi@yahoo.de
Tel. 00377-44 148 846 dhe email: besidrenica@yahoo.de
Këshilli Organizues i Sesionit shkencor
Prishtinë, më 07. VII. 2008