Bagti: Në Himarë gjithmonë por në kohë të fundit permirsimi i bagtis ka marrë nji udhë të marë. Në dimen i kollisin në male per bri, por në verë dalin në bjeshkë nder male të Gjirokastrës. Vendin e parë e xen delja, mandej dhija. Janë tuj ba ç’mos me mujtë me e perzie rracen e dhis shqiptare me ato malteze, tuj i ble me nji çmim mjaft të naltë. Eksportimi baktish per në Greqi bahet shum. Ka edhe lopë por jo shum. Mushku e gomari bajn sherbesat ma të parat si të familjes, si bujqsore, ka edhe kual e qe. Bahet aty nji lloj djathit si aj i Kelmendit por me copa tëlyeni mbi sypri, qi me të knaqë. Shtazët shpijake janë: qeni, mica, e shpend, pula, gjeli, e rika, por kjo e fundit rrall fort.
Industri: Industrija në Himarrë asht fort pak e zhvillueme. Ullini në kohë të vona punohej si në kohë primitive. Nji rrumbullakamë gursh, nji rrotull gurit sjellë prej ndjerzish, të shtryllunt e lostavet në moken qe si u bante voji. Tash kan nisë me prue mullij indraulike. Mullij zjarmi vetun nji ma s’kishte kohen t’eme, të tjerët janë si në kohën e Adamit me ujë. Nji Qeparotas, qi pat ardhë prej France, ku kishte bam pare, pruni nji mulli zjarmi, fabrikë makaronash, me motor elektrik e instaloj në breg të detit të kambët e Monasterit të Shen Mitrit, tuj i ba kshtu nji sherbim të madh industris së vendit e marë Shqipnis. Rrushi punohet si gadi pergjithsisht në Shqypni. Vetun çka se aty kan nji specjalitet qi me raki rrushi pjekin mjaltin e del kshtu nji pije e fortë me alkool të dyfishuem, thirret voshtinë: asht e shijshme. Per inicjativë të ni djaloshi nga Vunohi emnit Aleks Gjidedja, Industrija e djathit pat marrë nji zhvillim të shpejtë e të madh. Sa per gjith katund u ba nji baxhë ku bajshin djathin të cillin e eksportojnë per jashta. Punohej mbas systemit modern. Vjetin 1927 në verë, baxhet e Gjodedes arrijten deri në Peshkopi.
Tregti: Veç qitrovet, rrushi, portokalavet, limojvet, ullijvet e valanidhit, bagtis e bylmetit. Himarra s’eksporton tjeter gja. Tregtin ma të madhe e bajnë neper det me Greqi (në Korfus), mandej per tokë në Vlonë, Sarandë, Gjinokastër e Delvinë. Tregtojnë edhe me Trieshtë. Ma parë tregtin e transportojshin me anë motoveljerish per det, tash qi asht ndertue edhe udha e lir me automobila të vendit ma fort se të huejësh. Në vjett e fundit paten nisë me tregtue edhe me Shkoder, sidomos rrush e grunë e miser. Por gjanat e ushqimit të shumten i bijnë prej Gjinokastrës e Vlonës. Bajnë Tregti edhe katundet per bri. Bile Kuçi, Vranishta, e disa tjera katunde tregtojnë me Himarrë.
Marinë: Himara si thame ma parë asht e vendueme nder shpate malesh në breg të detit, të cillët gadi të gjith ulen pingul në det. Prej natyret ky popull asht detarë sidomos Dhermijasit, Vunjotasit, e Qeparjotasit. Kto ma parë kishin barkë me vela, sot kto barkë i kan këthye në motoveljera me të cillt rrahin detin gjithkahë. Qendren këto e kan në Sarandë e Vlonë, por m’u libue kan limanin e Porto-Palermos (Porto-Kastri), i permendun gjithkund. Në kohë të lashta kje me famë të madhe nji detarë nga Vunohi emnit Anagnosti-Ndrenika, i cilli kishte dy barkë të mdha, njenen “San Nicola” e tjetren “Akrocheraunia” me të cilat nen flamur të tijn, kishte lundrue të gjith Adriatikun, Jonin, Mjesdhen, Atlantikun, gjatë brigjeve t’Amerikës verore e të zhdervjelltë sa me kenë miratue prej shum kujë, madje shpesh bajshin të mujtuna (kompeticjone) me Grekët e Korfuzit. Himarrjotët e Bregdetit per Toskni janë si Ulqinakët per ne të Gegnis.
Gjeto Kola
No comments:
Post a Comment