Popullsija
Popullsija e Himarës kapet deri në 8,075 si mbas statistikave të vjetit 1926-2. Ma parë ishte caktue nji numer shum i madh e thuhet se kapej deri në 10,648, porse ky numer nuk i pershtatet të vertetës. E verteta asht se diku turbekulozi, diku ndonji sëmundje tjeter e ma teper puna e emigracjonit, pse tuj kenë se djemnija kohen ma të bukren e jetës e kalojnë perjashta doemos se nuk shtohen. Në Himarë mashkuj ka ma pak se femna: asht vue n’oroe se ni mashkull per 2 e 3 femna. Per natyrë himarjoti staturen e ka të madhe e të baeshme. E kta rrjedh prej ajrit të kulluet, ujit edhe ushqimit intesiv qi marrin. E shumta ushqehen me barishte, voe, djathë, tlyen, e veçanërisht perdorin shum vojin qi aty ka me gani. Medje s’i a bajnë të mangut vedit edhe ka nji ase dy gota venë per bae. Mishin e peshkun e perdorin por ma rrallë.
Besimi
Besimi i sotshëm i Himarrjotvet asht Orthodoksija. Ma parë populli i Himarës ishte katholik, e jo veç i Himarrës por edhe i fshatavet myslimane per bri si Vranishtë, Kallarat, Kuç, Kurvelesh, Borsh, etj. të cillët u këthyen më Mohamedanizëm kohen e Ali Pashë Tepelenës. Himarrjott i qindruem besnikë Papës së Romës deri në gjysë të shekullit të 18 e u kthyen n’orthodoksizëm kohen e Katerinës së madhe. Nji gja asht interesant n’at krahinë se çdo katund, se e cilla lagje ka nga nji kishë të veten, veç asajë qendrores. Thuhet se per shkak të vrasjevet e të gjaqevet, nuk shkojshin nder kishë të tjera veç n’atë të lagjes ku doemos banonte marë nji bark e jo të perziemë. Nji divocjon të madhn kan Himarrjott per Shën Spirdjonin, të cillit i kan kushtue shum kishë; per Shën Kosmin e veçanërisht per Shejtën Mri. Thuhet se kohen e Ali Pashë Tepelenës kaloj ky Shejti Spiridjon neper katunde të Himarrës: si u ndal në Porto Palermo, gjet Ali Pashen ndejë në ballkon të kalas. Aty si më thane disa e paska ndejë Pashaj e pvetë disa sende të cillavet i pergjegj piknisht, nder të cillat edhe kte, “ Si thue ti, do të marrë fund puna e jeme? Pasha, i përgjegji Shejti: Fama e yte ka me marrë dhen, emni i yt ka me i shti mneren anmikut e kryet t’and ka me shkue në Stamboll. U nis Shejti per Himarrë e u ndal e mbajti të foluna (predikime) në patalok të Himarrës qi edhe sot mban emnin e Tij, e pajtoj shum gjaqe. Aty sot ende gjindet nji kapelë e vogel, rrethue me lisa e cinarë kushtue ktij Shejti, ku qindron natë e ditë ndezë nji kandil me vojë ullini. Erdh mandej në Vuno, aty pa e vrejti dasina të mdha e si pajtoj gjaqe e shojti idhnime, mblodh parsin e vendit e i nxitoj të bajshin të gjith per funkcjone fetare edhe të vorrojshin të vdekunit rreth asajë kishë e jo si deri at-herë qi sejcilli i shtinte në dhe n’oborr të kishës së lagjes. Kisha u fillue e mbet veteun m’u mblue, i mungojshin drrasat. Ku me i marrë? Menduen me i u sjellë Shejtit. Ky i tha: Shkoni në breg të detit se aty i keni. Nisen vendasit pak në dyshim, por të shtyem prej kureshtis u ulen deri në breg. Kurqe shofin në ranë të detit e mbi ujë nji shumsi drrasash, qi nji barkë tuj pasë kenë në rrezik të mbytunit kishte pasë bjedhë nd’ujë. I moren ato drrasa ase dhogra, si i thonë atje, e me to i dhanë fundë Kishës. I a kushtueme Shën Spiridhonit, e asht edhe sot: ka nji fundë Kishës...; ka nji datë të vjetin 1777. Asht në katundin Vuno nji familje e quejtun Anagnesti qi thohet se hangri e pju ujë ky Shejt n’at shpi e se mburen ende sot ket per kte gja e pretendojnë se kan bekimin e Tij deri në tre brez. Kish mrrijtë ky Shejt në Vlonë e s’andejmi në Mifol, kur Ali Pasha tuj shkue neper mend fjalët qi i tha aj Shejt, se kryet t’and do të shkojë në Stambollë, e tuj dashtë me dijtë se a gjallë a dekë, çoj lajmëtarët m’e thirrë e me i a pru. Mirë po kto mrrijten teper vonë sepse barit e atij vendi e kishin hjedhë ne’ujë. I erdh keq mjaft Ali Pashës por ç’ka me ba. Profetija e Shejtit u vertetue ma vonë pse Ali Pashen e xuen e i a pren kryet e per shej vertetimi i kje cue Sulltanit në Stambollë. Qe pra kryet shkoj ku i kje parafolë. Perftyrohet ky Shejt neper fugure në veshje e në mbathje si nji udhtarë, pelegrin.
No comments:
Post a Comment