Prej disa muajsh, deputeti dhe ish-ministri i qeverisë socialiste, Arben Malaj, është angazhuar në një fushatë debati publik për demokratizimin e Partisë Socialiste. Por çfarë do të ndodhë nëse tezat e tij mbeten vetëm në sallat e referimit? Çfarë do të ndodhë nëse PS (ashtu siç ka paralajmëruar) do të përjashtojë kundërshtarët e politikës së Ramës? A do të lindë një parti e re nga të pakënaqurit dhe të përjashtuarit? Malaj, në një intervistë për gazetën IDEA, thotë se “qëllimi im nuk është ndarja e partisë, por kjo nuk është alternativa e vetme nëse situata do të radikalizohet”, duke lënë të nënkuptohet se të përjashtuarit mund të organizojnë një parti të re të majtë.
Z. Malaj, prej disa muajsh jeni angazhuar në një fushatë brenda Partisë Socialiste, duke kërkuar reformimin e mënyrës së drejtimit, por edhe mënyrën e të bërit opozitë në përgjithësi. Si është pritur kjo fushatë në bazë dhe, nëse do të bëni një bilanc, çfarë keni arritur?
Së pari, urimet më të mira në iniciativën për të nxitur debatin e ideve. Një gazetë e re dhe me këtë fokus, ndoshta do të plotësojë një prej elementëve thelbësore të demokracisë, konkurrencën e ideve në vend të agresivitetit politik midis partive politike dhe politikaneve. Angazhimet publike jashtë rreshtit nuk janë të lehta, jo vetëm në realitetin politik shqiptar. Jam i kënaqur që kemi hapur një debat për modernizimin e politikës, për ndërgjegjësimin e opinionit publik, për angazhimin e tyre në sfidat e vendit. Ndajmë ide dhe diskutojmë me të rinjtë për një model të ri politik, që në qendër ka modelin e institucioneve të forta dhe efektive, përballë modelit të individëve të fortë dhe me pushtet absolut. Media i ka pasqyruar dhe mbështetur këto aktivitete. PS sapo ka ndërprerë bojkotin dhe po ofron propozime për të dalë nga kriza.
Pak ditë më parë, kryetari i PS, Edi Rama, shpalli një plan me dhjetë pika, për të cilin ju deklaruat në shtypin e ditës se nuk ishte konsultuar me strukturat e partisë. E konsideroni këtë një arrogancë politike dhe, a mendoni se do të mund të demokratizohet PS-ja sipas parimeve që ju predikoni?
Më shqetësuese është indiferenca e disa kolegëve dhe një vetëkontroll i tepruar për të mos folur edhe kur kjo është e domosdoshme. Kur ishim kundër bojkotit, shumë pak besonin se kjo bëhej për të ndihmuar PS-në. E vërteta vonoi, bile jo pak, por përfundimisht PS ka ndërprerë bojkotin. Propozimi im është akoma më i drejtpërdrejtë, ta heqim bojkotin si element të luftës politike, të mos përdoret më jo vetëm nga PS-ja, por nga të gjitha partitë politike shqiptare. Na duhet një kulture e re politike, na duhet një model i ri politik. Përballë sfidave të së ardhmes, neve na duhet më shumë dhe jo më pak demokraci, na duhen institucione të forta dhe jo individë të gjithëpushtetshëm. Na duhet krijimi i një klase të mesme dhe jo thjesht disa individë miliarderë. Neve na duhet një zhvillim sa më harmonik, që rrit mundësitë për të gjithë dhe jo thjesht përqendrimi në pak duar i pushtetit politik dhe ekonomik. Këto debate duhen bërë më të plota, më të shpeshta dhe me sa më shumë të rinj. Demokratizimi i PS-së dhe i çdo force politike është një proces i përhershëm, dinamik dhe me ulje-ngritjet e tij.
Zëra brenda partisë, të cilët publikisht njihen si të afërt të rrethit të Ramës, të cilët pakkush mund të mendojë se flasin me mendjen e tyre, kërkojnë përjashtimin e Islamit e Harasanit. Por në forume kjo çështje nuk është ngritur. Mendoni se kjo është një taktikë për të përgatitur terrenin?
Për mua personalisht, në një bashkim vullnetar, përjashtimi nuk duhet të ekzistojë si mentalitet dhe nuk duhet të aplikohet. Mbështetja publike, vlerësimi integral i kontributeve dhe karrierës së çdo politikani, aktiviteti i tij publik dhe politik, janë instrumente që mund të ishin të mjaftueshëm për të rritur efikasitetin e çdo deputeti. Përjashtimi duhet të jetë vetëm për shkelje të Kushtetutës. Edhe përvoja konkrete e PS pas vitit 2005 ka jo pak raste ripranimi të të larguarve apo të të përjashtuarve. Nëse PS nuk do të kishte aplikuar bojkotin, nëse PS si opozita më e madhe e vendit do të kishte funksionuar në mënyrë institucionale dhe kolegjiale, nuk do të kishim harxhuar kaq shumë fokus dhe energji rreth bojkotit.
Ju nuk jeni në listën e kandidatëve për përjashtim. Duket sikur ju keni bërë një pakt: Predikoni një politikë ndryshe dhe vazhdoni t’i bindeni vijës së kryetarit në parti. Përse për Arben Malajn nuk kërkojnë të përjashtohet?
Kam qenë unik dhe konseguent me disa kolegë deputetë për ndërprerjen e bojkotit, jam kundër çdo tendence radikalizuese të PS-së dhe kam angazhim sa më të plotë në sfidat e integrimit të vendit. Nuk kam shkuar në parlament, jo nga frika e përjashtimeve apo heqja nga listat e forumeve, por vetëm si detyrim mirënjohës ndaj çdo socialisti, i cili vritet shpirtërisht kur nuk na shikon të bashkuar dhe të unifikuar në qëndrimet tona. Kam qenë kritik për mungesën e seriozitetit dhe përgjegjshmërisë me të cilën keqpërdoret uniteti dhe solidariteti i anëtarësisë së PS. Shqetësimi real nuk është nëse do të këtë përjashtime apo jo,shqetësimi është sa e dëmton PS-në dhe qeverisjen e vendit presioni për të heshtur dhe për të qenë solidar formal për çdo gjë, kudo dhe kurdoherë. Kjo tendencë rrezikon jo përjashtimin tonë, por përjashtimin e mundësisë që politika të mund të jetë më e hapur, më e qartë dhe më produktive.
Nëse tezat tuaja thuhen dhe mbeten vetëm në salla, edhe sa kohë keni ndërmend ta vazhdoni fushatën tuaj?
E rëndësishme është që këto teza të jenë të drejta dhe thelbi i tyre t’i shërbejë rritjes së efikasitetit të PS-së. Në thelb të këtij bashkëbisedimi qëndron hapja cilësore e PS-së, krijimi i modelit politik që bazohet në institucione të forta dhe jo në individë me pushtet absolut, kufizimi i përqendrimit të mandateve politike dhe qeverisëse në shumë pak individë, kufizimi i numrit të mandateve të të njëjtit person në drejtimin e partive politike apo qeverisjen e vendit në nivel vendor dhe qendror, promovimi më mirë i të rinjve dhe grave nëpërmjet meritokracisë, harmonizimi i eksperiencës me energjitë pozitive të rinjve, qarkullimi i elitave etj. Këto diskutime publike marrin vlerë të veçante sidomos për vende si Shqipëria, ku korrupsioni, kapja e shtetit dhe influenca në rritje e bizneseve të dyshimta, tenton të kontrollojë politikën. Qëllimi kryesor është të rrisim ndërgjegjen publike për risqet në rritje dhe për domosdoshmërinë e reformave që i reduktojnë rrënjët e këtyre tendencave. E kam të qartë që është e vështirë, por jam i bindur se nuk është e pamundur. Mund të duket utopike, por edhe nëse rezulton e tillë ka më shumë vlerë njerëzore se çdo indiferencë dhe dorëzim përballë fenomeneve që më shumë se çdo gjë do t`i varfërojnë shpirtërisht shqiptarët.
Çfarë qëndrimi do të mbani ju, nëse Islami e Harasani përjashtohen dhe ju merrni një vërejtje “ të rëndë partie”?
Qëndrimin kundër përjashtimit nuk e trajtova si rast konkret të dy kolegëve, por si sfidë mentaliteti të krijimit të ekipeve politike. Avantazhi i PS-së dhe i çdo përfaqësuesi të saj nuk duhet të jetë disiplina formale partiake, por përkushtimi ndaj sfidave të vendit. Kjo ia rrit vlerësimin dhe mbështetjen publike çdo force politike. Pas dështimit të bojkotit, në mosarritjen e asnjë prej premtimeve publike, ka gjithnjë e më pak argumente reale për të përjashtuar apo penalizuar çdo mendim dhe qëndrim ndryshe. Kohën e humbur nuk duhet të vazhdojmë ta zgjasim me humbjen e shanseve për t’u riorganizuar dhe modernizuar për të fituar zgjedhjet e vitit 2013.
Dua të jem më i drejtpërdrejtë. A do të lindë një parti e re me të përjashtuarit apo ata që nuk jetojnë dot në “vathën” e Edi Ramës? Disa nga të larguarit e mëhershëm nga PS-ja e kanë artikuluar këtë si nevojë.
Nëse PS do të radikalizohet, nëse brenda PS-së do të mbisundojë alibia e disiplinës formale për të përjashtuar dhe penalizuar kolegë, nëse do të aplikohet vjedhja e të drejtës së anëtarëve për të zgjedhur delegatët e kongresit me një proces të çuditshëm që, ju votoni dhe ne përcaktojmë emrin, atëherë pritet të rritet numri i të zhgënjyerve, do të rriten burimet e grindjeve në PS, do të goditet solidariteti dhe përkushtimi, kjo pa diskutim do të sjellë kosto edhe elektorale. PS nuk i fiton zgjedhjet e vetme dhe nuk ndërton dot koalicion fitues nëse nuk rritet vetë. PS duhet organizuar drejt fitores, jo drejt menaxhimit të humbjeve të përsëritura. Socialistët që nuk respektohen për përkushtimin e tyre, nuk janë vetëm të vjetër, janë edhe shumë të rinj, shumë gra socialiste, janë shumë intelektualë që nuk duhen lënë pa asnjë alternativë për të qenë pjesë reale e sfidave të vendit. Opsioni i parë duhet të jetë një funksionim sa më demokratik i PS-së, ku hapësirat dhe mundësitë rriten, ku vlerësimi vjen nga meritokracia dhe jo klientelizmi. Kjo është mundësia më e mirë jo vetëm për PS-në, por nëse zhvillimet e ardhshme nuk do të jenë pozitive, ajo nuk mbetet mundësia e vetme. Thelbi i bashkëbisedimit dhe angazhimit tim nuk është ndarja e PS-së, por modernizimi i saj. Kjo largon qeverinë Berisha dhe u sjell shqiptarëve më shumë liri dhe mundësi zhvillimi, ekonomik dhe politik.
No comments:
Post a Comment